TP.Huế hiện sở hữu nguồn tài nguyên khoáng sản rất đa dạng và phong phú với hơn 120 mỏ và điểm khoáng sản trải rộng khắp tỉnh, thuộc khoảng 25 loại khoáng sản khác nhau Nhóm khoáng sản phi kim loại và vật liệu xây dựng như kaolin, sét gạch ngói, đá vôi, đá granit, cuội sỏi, cát xây dựng chiếm tỷ trọng lớn và có giá trị kinh tế cao. Nhóm khoáng sản kim loại như titan, sắt, kẽm, thiếc cũng xuất hiện nhưng trữ lượng không lớn và chưa chủ đạo trong cơ cấu tài nguyên của tỉnh.
Đáng chú ý, khu vực Chân Mây – Lăng Cô là vùng có nhiều tiềm năng về khoáng sản, đặc biệt là cát, sỏi, đất san lấp và đá xây dựng – những tài nguyên phục vụ trực tiếp cho các dự án hạ tầng và đô thị ven biển. Tuy nhiên, vì giá trị kinh tế cao và nhu cầu sử dụng lớn, tình trạng khai thác khoáng sản trái phép ở khu vực này đã từng diễn biến phức tạp, gây ảnh hưởng đến môi trường, hạ tầng giao thông và đời sống người dân.
Nhằm lập lại trật tự trong quản lý tài nguyên, UBND TP.Huế đã chỉ đạo các lực lượng chức năng phối hợp tăng cường kiểm tra, giám sát thực địa, xử lý nghiêm các trường hợp vi phạm. Nhiều điểm khai thác không phép, khai thác vượt ranh giới cho phép hoặc gây ô nhiễm môi trường đã bị đình chỉ và yêu cầu khắc phục hậu quả. Thành phố cũng yêu cầu các doanh nghiệp hoạt động hợp pháp tuân thủ nghiêm quy định về khai thác, vận chuyển và hoàn thổ sau khai thác.
Hiện nay, tình trạng khai thác cát trộm tại khu vực Chân Mây – Lăng Cô đã giảm.
Đồng thời, chính quyền địa phương chú trọng công tác tuyên truyền, nâng cao nhận thức cho người dân và các chủ cơ sở về trách nhiệm bảo vệ môi trường, khai thác hợp lý tài nguyên. Việc siết chặt quản lý khoáng sản không chỉ nhằm hạn chế thất thoát nguồn tài nguyên, mà còn góp phần bảo vệ hệ sinh thái vùng đầm phá ven biển, tạo điều kiện cho phát triển du lịch bền vững tại Chân Mây – Lăng Cô, nơi đang được định hướng trở thành động lực tăng trưởng phía Nam TP. Huế.
Ngay sau khi phát hiện khu vực đồi cát ven biển thuộc tổ dân phố Lập An, xã Chân Mây - Lăng Cô xảy ra tình trạng khai thác cát biển trái phép, chính quyền địa phương đã vào cuộc kiểm tra và triển khai các biện pháp nhằm tăng cường kiểm tra, xử lý các trường hợp vi phạm trong hoạt động khoáng sản trên địa bàn. Các đối tượng khai thác trái phép mở lối thẳng ra biển nối với trục đường du lịch từ thị trấn Lăng Cô về xã Lộc Vĩnh cũ để khai thác khoáng sản trái phép, một lượng cát lớn đã bị khai thác, chở đi nơi khác, để lại những hố đào lớn.
Lãnh đạo UBND xã Chân Mây - Lăng Cô cho biết, ngay sau khi phát hiện tình trạng trên, UBND xã đã chỉ đạo ngay việc thực hiện đóng đường, múc đường để cách ly, chỉ đạo công an tuần tra, kiểm soát chặt chẽ vị trí để không tái diễn vi phạm. Địa phương và cơ quan chức năng cũng tổ chức lực lượng mật phục nhưng không phát hiện tình trạng khai thác trở lại. Thực trạng này xảy ra từ trước khi sắp xếp lại đơn vị hành chính cấp xã. Hiện nay, địa phương đang quyết liệt xử lý.
Lãnh đạo UBND xã Chân Mây - Lăng Cô cũng cho biết, trong ngày 29/7, UBND xã đã ban hành Quyết định số 516/QĐ-UBND về việc thành lập Tổ Cơ động kiểm tra, xử lý các trường hợp vi phạm trong hoạt động khoáng sản trên địa bàn xã. Tổ Cơ động do Trưởng công an xã làm tổ trưởng. Tổ Cơ động này sẽ tổ chức kiểm tra đột xuất các hoạt động khai thác, vận chuyển và tiêu thụ khoáng sản của các tổ chức, cá nhân trên địa bàn xã Chân Mây - Lăng Cô;
Kịp thời phát hiện, ngăn chặn, lập biên bản và đề xuất xử lý các trường hợp vi phạm pháp luật về khoáng sản. Khi phát hiện có dấu hiệu vi phạm pháp luật về khoáng sản, Tổ có quyền yêu cầu tổ chức, cá nhân xuất trình các hồ sơ, giấy tờ có liên quan để phục vụ cho công tác kiểm tra, xử lý vi phạm; được quyền lập biên bản tạm giữ tang vật, phương tiện vi phạm và báo cáo người có thẩm quyền xử lý theo quy định của pháp luật.
Bên cạnh đó, Tổ Cơ động kiểm tra, xử lý các trường hợp vi phạm trong hoạt động khoáng sản trên địa bàn xã Chân Mây - Lăng Cô cũng sẽ tổng hợp, báo cáo kết quả kiểm tra về Chủ tịch UBND xã; đề xuất người có thẩm quyền biện pháp xử lý đối với những trường hợp vi phạm vượt quá thẩm quyền của cấp xã.
Chính quyền địa phương tăng cường kiểm tra, giám sát hoạt động khai thác khoáng sản.
Ngoài ra, khi nhận được thông tin hoặc phát hiện các hành vi vi phạm, tổ trưởng, tổ phó cơ động được quyền yêu cầu thủ trưởng cơ quan, đơn vị có liên quan cử ngay lực lượng tham gia để kịp thời ngăn chặn, xử lý vi phạm theo quy định. Lãnh đạo địa phương khẳng định, thời gian tới địa phương sẽ bố trí phương tiện, thiết bị hiện đại để ghi hình và xử lý “nóng”, tịch thu phương tiện. Cùng với Tổ Cơ động xử lý, địa phương sẽ phân công lãnh đạo UBND xã trực xử lý 24/24 giờ.
Việc tăng cường kiểm soát hoạt động khai thác khoáng sản tại khu vực Chân Mây – Lăng Cô thể hiện quyết tâm của TP. Huế trong công tác quản lý tài nguyên, bảo vệ môi trường và hướng tới phát triển bền vững. Với vị trí chiến lược và tiềm năng lớn về khoáng sản như cát xây dựng, đất san lấp, đá xây dựng…, khu vực này từng là điểm nóng về tình trạng khai thác trái phép, gây thất thoát tài nguyên và tác động tiêu cực đến cảnh quan, môi trường sống.
Do đó, việc triển khai các biện pháp như siết chặt cấp phép, tăng cường thanh tra, xử lý nghiêm vi phạm đã bước đầu mang lại hiệu quả rõ rệt. Không chỉ ngăn chặn vi phạm, TP. Huế còn chú trọng định hướng khai thác hợp lý, gắn với phục hồi môi trường và hài hòa lợi ích giữa phát triển kinh tế và bảo tồn tài nguyên.
Sự quyết tâm cũng như đồng thuận của chính quyền, doanh nghiệp và người dân được xem là yếu tố quyết định trong việc kiểm soát hiệu quả tình trạng khai thác khoáng sản trái phép.
Trong thời gian tới, địa phương sẽ tiếp tục hoàn thiện cơ chế quản lý, đẩy mạnh tuyên truyền và giám sát cộng đồng nhằm đảm bảo nguồn tài nguyên quý giá này được sử dụng đúng mục đích, đúng pháp luật và phục vụ lâu dài cho sự phát triển của tỉnh.
Thuý Hoà