Tăng cường bảo vệ rừng tại Khu bảo tồn thiên nhiên - văn hóa Đồng Nai

Theo đánh giá của các nhà khoa học, Khu bảo tồn có hệ sinh thái rừng đa dạng với 5 kiểu rừng gồm: rừng lá rộng thường xanh; rừng thường xanh nửa rụng lá; rừng hỗn giao gỗ - tre nứa; rừng tre, nứa thuần loài và hệ sinh thái đất ngập nước. Tại đây, đa dạng sinh học gắn với bản sắc văn hóa cộng đồng địa phương, trong đó bao gồm các giá trị về văn hóa, lịch sử cách mạng của dân tộc.

Khu bảo tồn thiên nhiên - văn hóa Đồng Nai được xem là “lá phổi xanh” của vùng Đông Nam Bộ (Ảnh: HC). 

Khu bảo tồn ghi nhận 1.552 loài thực vật bậc cao, 166 họ, 95 bộ, 10 lớp, thuộc 6 ngành, trong đó, 43 loài nằm trong danh lục Đỏ IUCN (2015), 36 loài trong sách Đỏ Việt Nam (2007), 11 loài nguy cấp, quý hiếm theo Nghị định số 32/2006/NĐ-CP, 6 loài thực vật đặc hữu của Đồng Nai như: Cù đèn, lát hoa, ngâu, bướm bạc, hạ đệ, xú hương Biên Hòa. 

Khu vực này còn có 103 loài cây dược liệu quý, hiếm cần được bảo vệ nguồn gen và phát triển rộng như: Củ bình vôi, rau sắng, giảo cổ lam, ba kích, lan kim tuyến (nhóm 1B)… Nhiều loài thực vật quý hiếm ở Khu bảo tồn thiên nhiên-văn hóa Đồng Nai được ghi vào sách Đỏ Việt Nam như: Voi rừng, báo gấm, gấu chó, bò tót…

Bên cạnh đó, Khu bảo tồn còn có 3 di tích lịch sử được công nhận là di tích cấp quốc gia bao gồm: Căn cứ Khu ủy miền Đông Nam bộ; căn cứ Trung ương cục miền Nam; địa đạo Suối Linh. Ngoài ra, trong Khu bảo tồn còn có nhiều hồ như Bà Hào, đặc biệt hồ Trị An, với diện tích đất ngập nước khoảng 32.400 ha xen lẫn một số đảo nhỏ trên hồ, là nơi lý tưởng để phát triển nghề đánh bắt và nuôi trồng thủy sản cũng như du lịch, tham quan, nghỉ dưỡng.  

Xác định công tác bảo vệ rừng giữ vai trò quan trọng trong bảo tồn đa dạng sinh học, tạo điều kiện để phát huy giá trị tài nguyên trong phát triển du lịch, Hạt Kiểm lâm Khu bảo tồn duy trì và phát huy hiệu quả quy chế phối hợp trong công tác quản lý bảo vệ rừng và giữ gìn an ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội với chính quyền địa phương, các hạt kiểm lâm và cơ quan chức năng vùng giáp ranh.

Trong năm 2024, Hạt Kiểm lâm Khu bảo tồn đã phối hợp với các cơ quan, đơn vị, địa phương tổ chức tuần tra, truy quét bảo vệ rừng và phát hiện, tháo gỡ, phá bỏ tại rừng hơn 3,2 nghìn sợi bẫy các loại (bẫy kẹp, bẫy chồn, bẫy lò xo…), 1,5 nghìn mét bẫy vòng và lưới bẫy, 42 lồng bẫy sóc, 37 đú khô và đú nước, 18 lợp xếp và lợp bát quái, 21 chòi tạm, 8 tụm bẫy khỉ. Lực lượng chức năng đã yêu cầu 28 trường hợp làm cam kết không vào rừng trái phép và tuyên truyền yêu cầu gần 2,2 nghìn lượt người vào rừng trái phép ra khỏi rừng.

Công tác tuần tra, bảo vệ rừng được lực lượng kiểm lâm tại Khu bảo tồn đẩy mạnh triển khai. 

Phối hợp với các hạt kiểm lâm và chính quyền địa phương vùng giáp ranh tuần tra, quản lý bảo vệ rừng và giữ vững an ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội trên địa bàn.  Bên cạnh đó, triển khai thực hiện các nội dung phương án quản lý, bảo vệ rừng phòng cháy, chữa cháy rừng, dịch vụ môi trường rừng được cấp thẩm quyền phê duyệt.  

Thời gian tới, Khu bảo tồn chú trọng triển khai thực hiện các nhiệm vụ quan trọng như: quản lý đất đai, bảo tồn thiên nhiên, bảo tồn di tích và phát triển du lịch sinh thái. Đặc biệt, công tác truyền thông và giáo dục môi trường, hỗ trợ cộng đồng vùng đệm tiếp tục được triển khai thường xuyên, kịp thời, hiệu quả. 

Cùng với nhiệm vụ tăng cường quản lý, bảo vệ rừng, Khu bảo tồn thường xuyên phối hợp với Chi cục Thủy sản tỉnh, chính quyền địa phương kiểm tra việc thực hiện các quy định cấm sử dụng chất nổ, xung điện, chất độc, ngư cụ cấm để khai thác thủy sản khu vực hồ Trị An. Trong năm 2024, lực lượng chức năng đã vận động, yêu cầu 377 trường hợp làm cam kết không sử dụng các ngư cụ bị cấm để khai thác thủy sản; lập hồ sơ chuyển cấp có thẩm quyền xử lý theo quy định 29 vụ vi phạm liên quan đến hành vi sử dụng, tàng trữ, vận chuyển ngư cụ cấm.

Với những lợi thế về tài nguyên thiên nhiên, cuối năm 2023, Khu bảo tồn được UBND tỉnh phê duyệt Đề án Du lịch sinh thái, nghỉ dưỡng, giải trí đến năm 2030. Theo đề án, 37 tuyến du lịch trong và ngoài Khu vảo tồn được kết nối, 51 dự án đầu tư theo hình thức tự tổ chức, liên doanh liên kết, hoặc cho thuê môi trường rừng để kinh doanh du lịch. Đây là cơ sở pháp lý quan trọng tạo điều kiện thuận lợi cho Khu vảo tồn và các nhà đầu tư triển khai các dự án kinh doanh du lịch sinh thái.

Hiện nay, Khu bảo tồn thiên nhiên - văn hóa Đồng Nai hiện khai thác 9 sản phẩm du lịch như: du lịch sinh thái gắn với tài nguyên rừng; du lịch nghỉ dưỡng, sinh thái hồ; du lịch văn hóa gắn liền với di tích lịch sử cách mạng và văn hóa cộng đồng dân tộc thiểu số; du lịch thể thao và khám phá…/.

Thu Trang