Stress oxy hóa là tình trạng các gốc tự do và chất chống oxy hóa trong cơ thể bị mất cân bằng, nghĩa là khi các tế bào sản xuất nhiều chất oxy hóa và các gốc tự do hơn mức chúng có thể xử lý. Stress oxy hóa là một phần của quá trình lão hóa, nhưng cũng có thể phát sinh từ các điều kiện stress và hạn chế calo.
Ursula Jakob, giáo sư tại Đại học Michigan, cho biết, các nhà nghiên cứu từ lâu đã tự hỏi điều gì quyết định sự thay đổi về tuổi thọ. Họ đã tiến hành nghiên cứu loài giun tròn C. Elegans. Một số con giun chỉ sống được 3 ngày trong khi những con khác vẫn vui vẻ di chuyển sau 20 ngày.
Các nhà nghiên cứu phát hiện ra rằng trong quá trình phát triển, giun C. Elegans thay đổi đáng kể về lượng oxy phản ứng (reactive oxygen species) mà chúng tạo ra. Hóa ra, những con giun tạo ra nhiều chất oxy hóa (oxidants) trong giai đoạn phát triển ban đầu sống lâu hơn những con còn lại.
Được biết, các gốc tự do oxy hóa (reactive oxygen species - ROS), là chất oxy hóa mà mọi sinh vật thở không khí tạo ra. Chúng gây ra tác hại đáng kể cho cơ thể, làm tăng nguy cơ ung thư. Nhưng chúng cũng có ưu điểm riêng. Và như các nhà khoa học Mỹ chứng minh qua thử nghiệm, stress trải qua ở giai đoạn đầu đời giúp đối phó tốt hơn với stress mà cơ thể có thể gặp phải ở độ tuổi muộn hơn về sau này.
Theo các nhà khoa học, rõ ràng, một hiệu ứng tích cực đạt được là do sự biến đổi của các histone - một quá trình nhạy cảm với stress oxy hóa. Histone là protein trong nhân tế bào rất quan trọng để đóng gói các chuỗi ADN trong nhân tế bào thành các đơn vị cấu trúc gọi là nucleosome.
Các nhà khoa học cho rằng cơ chế tương tự hoạt động trong các tế bào của các loài động vật có vú. "Trải qua căng thẳng ở thời điểm đầu đời có thể giúp đối phó tốt hơn stress có thể gặp sau này", - Daphne Bazopoulou, tác giả chính của công trình nghiên cứu kết luận.
Vũ Trung Hương