Bệnh nhân là ba Tạ Thị V. (68 tuổi, ngụ H.Kế Sách, tỉnh Sóc Trăng), nhập viện trưa 5.1. Trước khi vào viện 1 ngày, bệnh nhân đột ngột đau đầu, lừ đừ,.. Lúc vào viện, bệnh nhân đau đầu, lơ mơ, yếu nửa thân phải, tiểu không tự chủ. Kết quả chụp CT sọ não: xuất huyết khoang dưới nhện - xuất huyết não thất - giãn não thất cấp.
Bệnh nhân được chỉ định chụp cắt lớp vi tính có dựng hình mạch máu não phát hiện xuất huyết khoang dưới nhện - xuất huyết não thất - giãn não thất. Và ê kíp phẫu thuật đã tiến hành dẫn lưu não thất ổ bụng ngay trong đêm 5.1.2019. Sáng 6.1, ê kíp can thiệp nội mạch đã tiến hành chụp mạch máu não số hóa nền. Kết quả xuất huyết dưới nhện do vỡ túi phình động mạch thân nền, kích thước túi phình 5,4mm x 5,7mm.
Ê kíp đã tiến hành thả 6 coil trong túi phình. Chụp kiểm tra thấy bít gần hoàn toàn túi phình, và tuần hoàn động mạch não tốt. Bệnh nhân được điều trị nội khoa tích cực. Sáng 14.1, bệnh nhân tỉnh tiếp xúc tốt, bớt đau đầu, sinh tồn ổn định. Theo BS Phong, sự phối hợp phẫu thuật dẫn lưu dịch não tủy và can thiệp nội mạch là yếu tố quyết định thành công trong việc điều trị bệnh nhân.
Phình mạch máu não là căn bệnh thường gặp ở những người cao tuổi và đôi khi là ở người trẻ tuổi do bẩm sinh, chấn thương hay do các khối u và các bệnh lý khác. Phình động mạch não chiếm tỷ lệ từ 1,5 – 8% dân số tùy theo từng nước. Trong đó, tỉ lệ vỡ chiếm từ 1 – 2% trong số mắc tương đương khoảng 10 ca trong 100.000 dân. Khi vỡ gây nên chảy máu dưới nhện, chảy máu não và chảy máu não thất.
Chảy máu dưới nhện 80% là do vỡ phình động mạch não. Chảy máu dưới nhện là biến chứng thường gặp nhất ở bệnh nhân có phình mạch não đã vỡ. Với phình động mạch não, vỡ túi phình mạch não có thể gây 3/10 người tử vong trước viện, túi phình sẽ tái vỡ lần 2 trong khoảng 24-72 giờ và thời gian sau đó tỷ lệ tái vỡ 36-40%. Nhưng nếu tái vỡ lần 2 nguy cơ tử vong 60-80%.
Giãn não thất là một biến chứng sớm hay gặp ở các bệnh nhân đột quỵ chảy máu não thất tiên phát, chảy máu nhu mô não hay xuất huyết dưới nhện có máu tràn vào não thất. Các trường hợp chảy máu hay nhồi máu vùng hố sọ sau chèn não thất IV gây giãn não thất. Giãn não thất cấp ở các bệnh nhân đột quỵ là một cấp cứu ngoại khoa cần được can thiệp đặt dẫn lưu não thất kịp thời. Được áp dụng cho các bệnh nhân giãn não thất do đột quỵ não nhưng không có máu hay số lượng máu ít trong khoang não thất.
Giãn não thất cấp có chỉ định dẫn lưu não thất sớm và có thể cải thiện đáng kể tình trạng lâm sàng của bệnh nhân. Nếu chụp cắt lớp vi tính ban đầu đã cho thấy những dấu hiệu đầu tiên của giãn não thất, cần đặt dẫn lưu não thất trước khi điều trị can thiệp.
Hiện các túi phình mạch máu não chỉ có thể được phát hiện dựa trên các chẩn đoán hình học. Bác sĩ khuyến cáo, những người trong nhóm nguy cơ kể trên, những người thường xuyên bị đau đầu không rõ nguyên nhân cần khám sàng lọc để phát hiện bệnh sớm. Việc can thiệp kịp thời cho người bệnh sẽ tránh nguy cơ bệnh diễn tiến nặng dẫn tới vỡ mạch máu, nguy hiểm tính mạng.
Phong Phạm