Động mạch chủ bụng là động mạch lớn trong cơ thể, dẫn máu từ tim đến các cơ quan và các mô ở nửa phần dưới của cơ thể. Vỡ túi phình có thể làm người bệnh tử vong bất cứ lúc nào. Theo y văn phình động mạch chủ bụng là tình trạng động mạch bị giãn lớn hơn 1,5 lần đường kính động mạch bình thường và lớn dần kích thước theo thời gian.
Nguy cơ vỡ gia tăng theo kích thước túi phình. Khi túi phình vỡ, người bệnh tử vong nhanh chóng, cho dù được phẫu thuật kịp thời thì tỉ lệ tử vong cũng rất cao, lên đến 30-70%.
Phần lớn các trường hợp phình động mạch chủ bụng không có biểu hiện về mặt lâm sàng hoặc tình cờ phát hiện khi thăm khám một bệnh lý khác qua siêu âm bụng hay sờ thấy khối u trong bụng đập theo nhịp tim. Do đó, bệnh thường bị bỏ qua. Vì vậy việc phát hiện sớm phình động mạch chủ bụng có thể thực hiện qua thăm khám định kỳ, siêu âm mạch máu.
Hình ảnh chụp 1 bệnh nhân bị vỡ túi phình động mạch chủ bụng - Ảnh: Phong Phạm
Vừa qua, Bệnh viện đa khoa Trung ương Cần Thơ đã tiếp nhận liên tiếp 2 ca bệnh này. Một là bệnh nhân Lê Văn V. (49 tuổi, ngụ H.Vị Thủy, tỉnh Hậu Giang), nhập viện sáng 7.10 vì đột ngột đau bụng dữ dội quanh rốn kèm khối u lớn quanh rốn đập, huyết áp thấp.
Chi tiết có thể cảnh báo cho nhiều người, là bệnh nhân phát hiện khối u quanh rốn đập theo nhịp tim cách đây nhiều năm nhưng không khám, không điều trị với lý do không đau và không ảnh hưởng gì sinh hoạt!
Qua thăm khám, các bác sĩ xác định đây là tình trạng cấp cứu về ngoại khoa nên tiến hành khẩn siêu âm tổng quát, chụp cắt lớp vi tính mạch máu có cản quang. Kết quả CT-Scan: vỡ phình động mạch chủ bụng đoạn sau chỗ chia động mạch thận đến chỗ chia động mạch chậu, tụ máu sau phúc mạc.
Ê-kíp phẫu thuật đã mở bụng đường giữa trên và dưới rốn, tiến hành kẹp động mạch chủ bụng dưới động mạch thận, kẹp động mạch chậu chung 2 bên. Sau khi cắt túi phình vỡ, các bác sĩ dùng ống mạch máu nhân tạo thay ghép vào đoạn động mạch chủ bị vỡ.
Sau 4 giờ phẫu thuật và truyền tổng cộng 4 đơn vị hồng cầu lắng, 3 đơn vị huyết để bồi hoàn lượng máu mất và điều chỉnh tình trạng rối loạn đông máu, bệnh nhân ổn định về huyết động. Đến sáng 10.10, bệnh nhân đã ổn định.
Trước đó 3 ngày, các bác sĩ cũng đã tiến hành phẫu thuật cho bệnh nhân nam Đặng Hồng C. (69 tuổi, ngụ H.Phong Điền, TP.Cần Thơ), nhập viện vì đột ngột đau bụng dữ dội quanh rốn kèm khối u lớn quanh rốn đập. Kết quả siêu âm và chụp cắt lớp vi tính mạch máu có cản quang xác định phình động mạch chủ bụng dưới động mạch thận sát động mạch thận, kích thước 7x7cm huyết khối bám thành, có hiện tượng thâm nhiễm tụ dịch bao quanh khối phình.
Bệnh nhân được chẩn đoán phình động mạch chủ bụng sát động mạch thận dọa vỡ, tiến hành hội chẩn khẩn chỉ định phẫu thuật cấp cứu. Các bác sĩ đã dùng ống mạch máu nhân tạo thay ghép vào đoạn động mạch chủ bị vỡ... Và sức khỏe bệnh nhân sau đó đã ổn định...
Theo các bác sĩ, cần nâng cao sự hiểu biết của người dân về nguy cơ của bệnh này, và khuyến cáo bệnh nhân khi phát hiện có phình mạch máu phải đến bệnh viện có bác sĩ chuyên khoa về mạch máu để được tư vấn, theo dõi và điều trị ngoại khoa kịp thời.
Phong Phạm