Sơn La phát huy hiệu quả mô hình tổ cộng đồng tham gia bảo vệ rừng

Toàn tỉnh Sơn La có hơn 593.268 ha rừng tự nhiên, 76.528 ha rừng trồng; tỷ lệ che phủ rừng đạt 48%. Thời gian qua, Chi cục Kiểm lâm tỉnh chỉ đạo Hạt kiểm lâm các khu vực, các đơn vị trực thuộc tăng cường tuyên truyền về Luật Lâm nghiệp; vận động nhân dân sống gần rừng nâng cao nhận thức, trách nhiệm bảo vệ và phòng cháy, chữa cháy rừng, gắn với các chương trình sinh kế từ rừng; hướng dẫn xây dựng nội quy, quy ước bảo vệ rừng đến từng tổ, bản, cụm dân cư; xây dựng củng cố tổ đội bảo vệ rừng ở tất cả các bản, tiểu khu có rừng làm hạt nhân tuyên truyền và bảo vệ rừng ở cơ sở.

Huổi Một là một trong những xã có diện tích rừng lớn, trong đó có rừng đặc dụng với nhiều thảm thực vật phong phú. Xác định rõ tầm quan trọng bảo vệ và phát triển rừng, hằng năm, xã đã củng cố, kiện toàn Ban chỉ đạo Bảo vệ rừng và phòng cháy, chữa cháy rừng xã với 14 thành viên; chỉ đạo các bản củng cố và duy trì các tổ, đội xung kích phòng cháy, chữa cháy rừng.

Việc kiện toàn, duy trì 27 tổ đội quần chúng bảo vệ rừng tại 27 bản được chú trọng. Tổ đội bảo vệ rừng của các bản có từ 15 - 20 thành viên, trưởng bản là tổ trưởng, thành viên là ban quản lý bản và lực lượng dân quân, thanh niên ưu tú trong bản, thường xuyên cùng với lực lượng tuần tra, bảo vệ rừng thường xuyên 1 tháng 2 lần, khi có phát hiện sẽ báo với cấp có thẩm quyền xử lý các đối tượng vi phạm phá rừng... 

Các tổ cộng đồng giữ vai trò quan trọng trong công tác bảo vệ, phát triển rừng tại địa phương. 

Nhân dân bản Co Kiểng, xã Huổi Một được hưởng chính sách chi trả dịch vụ môi trường rừng, nhân dân đã có ý thức, trách nhiệm hơn trong công tác quản lý, bảo vệ rừng. Trong năm 2024, bản được chi trả hơn 300 triệu đồng, sau đó, đã tổ chức họp, thống nhất trích 30% mua trang thiết bị phục vụ cho công tác bảo vệ rừng, như dụng cụ phòng cháy chữa cháy rừng, đèn pin, giày dép, mũ bảo và bồi dưỡng các thành viên trong tổ bảo vệ rừng (mỗi người được trả 200-250 nghìn đồng/ngày).

Nhờ làm tốt công tác giữ rừng, phòng cháy chữa cháy rừng nên ở đây vẫn duy trì được sự đa dạng sinh học; mang lại cho bản nguồn nước dồi dào phục vụ sinh hoạt, sản xuất, tưới tiêu, hạn chế xói mòn, sạt lở đất. Ngoài ra, bà con còn được phép khai thác sản vật của rừng như măng, củi khô, rau rừng, để cải thiện cuộc sống. 

Từ nhiều năm nay, lực lượng bảo vệ rừng cộng đồng ở xã Phiêng Pằn giữ vai trò quan trọng trong công tác bảo vệ, phát triển rừng tại địa phương. Tại bản Đen, nơi được giao quản lý hơn 400 ha rừng tự nhiên, mô hình tổ bảo vệ rừng cộng đồng được duy trì đều đặn hơn 10 năm qua. Các thành viên trong tổ thay phiên đi tuần rừng 2-3 lần mỗi tháng, nhất là vào mùa khô hanh. Cùng với đó, chủ động kiểm tra các tuyến đường băng cản lửa, phát hiện kịp thời những hành vi vi phạm; nhắc nhở nhân dân không đốt nương khi chưa có biện pháp an toàn.

Được giao quản lý, bảo vệ hơn 1.280 ha rừng, bản Sò Lườn, xã Chiềng Sơn đã thành lập, duy trì tổ quản lý bảo vệ và phòng cháy, chữa cháy rừng với 25 thành viên, thường xuyên phối hợp với kiểm lâm địa bàn tuyên truyền, vận động nhân dân thực hiện quy ước, hương ước, chấp hành quy định của pháp luật về bảo vệ rừng.

Từ diện tích rừng được giao bảo vệ, mỗi năm bản được chi trả trên 510 triệu đồng tiền dịch vụ môi trường rừng. Ngoài chi trả tiền công cho các thành viên tổ bảo vệ rừng, số tiền còn lại được đầu tư xây dựng các công trình phục vụ sinh hoạt chung, như: Nhà văn hóa, đổ bê tông đường trục bản, ngõ xóm và một số hoạt động chung của bản...

Thời gian tới, các địa phương tiếp tục đẩy mạnh công tác tuyên truyền, nâng cao trách nhiệm của người dân trong bảo vệ rừng. 

Với vai trò của các tổ cộng đồng, những cánh rừng tại các địa phương đang ngày càng xanh tốt. Việc nâng cao trách nhiệm của cộng đồng giữ vai trò quan trọng để tỉnh Sơn La thực hiện hiệu quả mục tiêu phát triển lâm nghiệp bền vững. Bên cạnh đó, các xã, phường phối hợp với lực lượng Kiểm lâm tổ chức tuần tra, kiểm tra, rà soát, xác định các địa bàn, khu vực thường xảy ra hành vi vi phạm pháp luật về lâm nghiệp; xây dựng và triển khai kế hoạch, phương án đấu tranh phòng ngừa, phát hiện, ngăn chặn và xử lý nghiêm các hành vi vi phạm; đấu tranh hiệu quả đối với các hành vi phá rừng, khai thác rừng trái pháp luật.

Chi cục Kiểm lâm tỉnh chỉ đạo các hạt kiểm lâm khu vực chủ động phối hợp với UBND xã, phường, cơ quan chức năng trong quản lý, bảo vệ, phòng cháy, chữa cháy rừng; thường xuyên rà soát, kiểm tra, xác định các khu vực, địa bàn trọng điểm có nguy cơ xảy ra hành vi phá rừng, khai thác, mua bán, tàng trữ, vận chuyển lâm sản trái pháp luật.../.

Lê Hằng