Nâng mức xử phạt hành chính cần cân nhắc thận trọng, kỹ lưỡng

Tại phiên thảo luận về dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Xử lý vi phạm hành chính chiều 11/6, nhiều đại biểu Quốc hội đề nghị cần quy định rõ hơn thẩm quyền xử phạt hành chính trong điều kiện tổ chức chính quyền địa phương theo mô hình 2 cấp.

Bổ sung nguyên tắc xác định thẩm quyền xử phạt

Với mục tiêu sửa đổi, bổ sung những quy định thực sự cấp bách nhằm tháo gỡ những vướng mắc, bất cập phát sinh từ thực tiễn, một số ĐBQH tán thành với những nội dung sửa đổi, bổ sung của dự thảo Luật lần này nhằm phục vụ việc sắp xếp, tinh gọn tổ chức bộ máy và tổ chức chính quyền địa phương hai cấp, thực hiện ứng dụng công nghệ thông tin trong xử lý vi phạm hành chính và đơn giản hóa trình tự, thủ tục hành chính.

Đại biểu Phan Thị Mỹ Dung, Giám đốc Sở Tư pháp tỉnh Long An (đoàn ĐBQH Long An) cho biết, thực tiễn thời gian qua, việc áp dụng quy định tạm giữ, tịch thu tang vật, phương tiện trong trường hợp hết thời hạn tạm giữ mà người vi phạm, chủ sở hữu không đến nhận; gặp nhiều khó khăn, vướng mắc, do phải tạm giữ tang vật, phương tiện với thời hạn hơn 1 năm, sau đó mới ban hành quyết định tịch thu xử lý tang vật, phương tiện vi phạm.

Theo đại biểu, thời hạn tạm giữ như trên quá dài, dẫn đến tang vật, phương tiện vi phạm bị hư hỏng, mất giá trị, gây lãng phí xã hội, nhiều trường hợp cơ quan có thẩm quyền chỉ thực hiện việc thanh lý tài sản (bán phế liệu) sau khi có quyết định tịch thu.

Ngoài ra, việc tạm giữ quá lâu cũng gây tình trạng tồn đọng số lượng tang vật, phương tiện vi phạm, nhất là các lĩnh vực về giao thông đường bộ (vi phạm nồng độ cồn, không giấy tờ xe, …), thương mại (buôn lậu, vận chuyển hàng cấm)… người vi phạm bỏ tang vật do mức phạt tiền quá cao.

Điều này dẫn đến phát sinh nhiều chi phí kho bãi để bảo quản, quản lý tang vật, phương tiện vi phạm, cũng như tiềm ẩn nhiều rủi ro cho lực lượng làm nhiệm vụ, trong khi các tang vật vi phạm là hàng cấm như thuốc lá, pháo nổ, đường, rượu, quần áo… gần như người vi phạm, chủ sở hữu, người quản lý hoặc người sử dụng hợp pháp không đến nhận.

Trong khi đó, việc thông báo 2 lần trên phương tiện thông tin đại chúng theo quy định hiện hành, theo đại biểu cũng mang tính hình thức, người dân chưa tiếp cận được nguồn thông tin này. Nhiều trường hợp vướng mắc khi phương tiện chuyển nhượng qua nhiều người nhưng không làm thủ tục mua, bán, sang tên, lực lượng chức năng dù xác minh được người đứng tên giấy chứng nhận đăng ký, nhưng kết quả lại không phải chủ sở hữu hiện tại của tang vật.

ĐBQH Phạm Đình Thanh (Kon Tum) nhận thấy, dự thảo Luật cơ bản đã sửa đổi, bổ sung các quy định cụ thể và bao quát các vấn đề cấp bách nhằm kịp thời phục vụ chủ trương của Đảng về sắp xếp, tinh gọn tổ chức bộ máy trong hệ thống chính trị và khắc phục những hạn chế, bất cập của luật hiện hành.

Đại biểu Nguyễn Tâm Hùng cho rằng dự thảo Luật chưa quy định cụ thể nguyên tắc xác định thẩm quyền xử phạt trong trường hợp sáp nhập

ĐBQH Nguyễn Tâm Hùng (Bà Rịa - Vũng Tàu) quan tâm đến nội dung thẩm quyền xử phạt của các chức danh, nhận thấy, quy định tại khoản a Điều 37 dự thảo Luật mở rộng thẩm quyền cho nhiều chức danh nhưng chưa làm rõ phạm vi giới hạn, có khả năng dẫn tới sự chồng chéo và khó áp dụng thống nhất pháp luật trong thực tiễn.

Do đó, đại biểu Nguyễn Tâm Hùng đề nghị, Ban soạn thảo xem xét luật hóa nguyên tắc xác định thẩm quyền xử phạt dưới dạng phụ lục kèm theo Nghị định của Chính phủ để bảo đảm tính linh hoạt và thống nhất trong áp dụng pháp luật. Bên cạnh đó, đại biểu cũng đề nghị, cần quy định rõ hơn về thẩm quyền xử phạt vi phạm hành chính trong điều kiện tổ chức chính quyền địa phương theo mô hình 2 cấp.

"Trong bối cảnh các địa phương đang triển khai sắp xếp lại đơn vị hành chính, việc xác định thẩm quyền xử phạt giữa các cơ quan hành chính nhà nước trở nên cấp thiết để bảo đảm tính rõ ràng, không chồng lấn hoặc bỏ trống khoảng trống thực thi".

Nhấn mạnh như vậy, đại biểu Nguyễn Tâm Hùng cũng cho rằng, dự thảo Luật chưa quy định cụ thể nguyên tắc xác định thẩm quyền xử phạt trong trường hợp sáp nhập, giải thể hoặc điều chỉnh chức năng của các cơ quan chuyên môn ở cấp huyện và cấp sở của tỉnh.

Đại biểu Nguyễn Tâm Hùng cũng cho rằng, dự thảo Luật chưa quy định cụ thể nguyên tắc xác định thẩm quyền xử phạt trong trường hợp sáp nhập.

Nâng mức phạt tiền cần cân nhắc thận trọng, kỹ lưỡng 

Một số đại biểu Quốc hội cho rằng, việc nâng mức phạt tiền cần cân nhắc thận trọng, kỹ lưỡng đối với từng hành vi cụ thể, dựa trên những tiêu chí cụ thể, rõ ràng và mang tính thực tiễn cao.

Theo đó, cần căn cứ vào điều kiện phát triển kinh tế - xã hội của đất nước tại trong từng giai đoạn, đặc biệt là thu nhập trung bình của người dân. 

Mức phạt quá cao so với khả năng chi trả của người dân, nhất là những người lao động thu nhập thấp, không chỉ gây bức xúc mà còn có thể dẫn đến hệ lụy như trốn tránh, chống đối, hoặc xảy ra tiêu cực trong quá trình xử lý vi phạm.

Mặt khác, cần đánh giá mức độ nguy hiểm, tính chất, hậu quả của từng hành vi vi phạm. Những hành vi có tính chất nghiêm trọng, ảnh hưởng đến sức khỏe cộng đồng, an toàn xã hội, tài sản của Nhà nước và nhân dân thì cần bị xử phạt nghiêm khắc ở mức phạt cao. 

Ngược lại, những hành vi vi phạm mang tính chất vi phạm lần đầu, lỗi vô ý hoặc hậu quả không lớn thì nên áp dụng các hình thức xử lý phù hợp, mang tính giáo dục, răn đe nhưng không gây gánh nặng không cần thiết cho người dân.

Phó Chủ tịch Quốc hội Trần Quang Phương đề nghị, Bộ Tư pháp chủ trì, phối hợp với Thường trực Ủy ban Pháp luật và Tư pháp, các cơ quan có liên quan để nghiên cứu, giúp Chính phủ tiếp thu, giải trình, chỉnh lý dự thảo Luật bảo đảm chất lượng cao nhất và có báo cáo trình Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho ý kiến trước khi trình Quốc hội xem xét thông qua tại Kỳ họp thứ 9.

Phương Liên