Lồng ghép nội dung đô thị thông minh vào quy hoạch đô thị

Theo dự thảo, căn cứ định hướng, đề án phát triển đô thị thông minh cấp tỉnh, khi lập các cấp độ quy hoạch, bắt buộc phải nghiên cứu, lồng ghép các nội dung để bảo đảm việc xây dựng, quản lý đô thị thông minh.

Đối với các quy hoạch từ cấp tỉnh trở lên, phải thiết lập, sử dụng bản sao số đô thị (Urban Digital Twin) làm công cụ cốt lõi để mô phỏng, phân tích kịch bản, đánh giá tác động đa chiều và hỗ trợ ra quyết định quy hoạch.

Nội dung lồng ghép tối thiểu trong lập quy hoạch đô thị thông minh phù hợp với cấp độ quy hoạch: Quy hoạch không gian cho hạ tầng số (trung tâm dữ liệu, mạng lưới viễn thông) và hạ tầng đổi mới sáng tạo (khu công nghệ, không gian làm việc chung); xác định các khu vực cụ thể được phép áp dụng cơ chế thí điểm có kiểm soát (Regulatory Sandbox) và các không gian thử nghiệm thực tế (Living Labs) để kiến tạo môi trường pháp lý thuận lợi cho đổi mới sáng tạo; xác định các chỉ số đo lường hiệu quả (KPIs) về mức độ thông minh cần đạt được theo từng khu vực và từng lĩnh vực.

Yêu cầu đối với quy hoạch đô thị thông minh

Dự thảo nêu rõ, đối với quy hoạch chung, ngoài việc tuân thủ các quy định của pháp luật về quy hoạch đô thị và nông thôn, cần định hướng và tích hợp các giải pháp thông minh, bao gồm các nội dung tối thiểu sau:

Làm rõ tầm nhìn và mục tiêu tổng thể phát triển đô thị thông minh, đảm bảo phù hợp với điều kiện kinh tế - xã hội và thống nhất với các định hướng trong đề án phát triển đô thị thông minh cấp tỉnh đã được phê duyệt.

Bổ sung định hướng phát triển hạ tầng số và hạ tầng kỹ thuật thông minh trong định hướng phát triển không gian tổng thể, kiến trúc cảnh quan và hạ tầng xã hội; xác định các hành lang kỹ thuật chính cho mạng lưới viễn thông, dự kiến vị trí các trung tâm dữ liệu cấp đô thị, các khu vực ưu tiên phát triển lưới điện thông minh, hệ thống cấp thoát nước thông minh.

Tích hợp các mô hình phát triển đô thị bền vững hiện đại, thúc đẩy giao thông công cộng, tiết kiệm thời gian kết nối, nhằm nâng cao chất lượng sống và giảm phụ thuộc vào phương tiện cá nhân.

Đề xuất các lĩnh vực ưu tiên để triển khai thí điểm các giải pháp thông minh theo từng giai đoạn quy hoạch.

Đối với đô thị không quy định lập quy hoạch phân khu, quy hoạch chung cần xác định và khoanh vùng chính xác các khu vực ưu tiên triển khai thí điểm, làm cơ sở để lập quy hoạch chi tiết và kêu gọi đầu tư.

Theo dự thảo, quy hoạch phân khu phải cụ thể hóa các định hướng của quy hoạch chung về phát triển đô thị thông minh, bao gồm các nội dung tối thiểu sau:

Cụ thể hóa về không gian và giải pháp kỹ thuật cho các mạng lưới hạ tầng kỹ thuật thông minh, hạ tầng số và các giải pháp công nghệ đã được định hướng tại quy hoạch chung.

Làm rõ các giải pháp công nghệ thông minh trong quản lý chuyên ngành, đặc biệt là giao thông, an ninh và môi trường: Kết nối giao thông đa phương thức, liên kết giữa giao thông công cộng và giao thông phi cơ giới; xác định các khu vực ưu tiên áp dụng mô hình "siêu khối" (superblock) để ưu tiên người đi bộ và hạn chế tốc độ phương tiện; xác định các khu vực cần tăng cường giám sát an ninh hoặc theo dõi chất lượng không khí, tiếng ồn.

Đề xuất các chỉ tiêu, tiêu chuẩn kỹ thuật cụ thể liên quan đến phát triển đô thị thông minh áp dụng cho khu vực quy hoạch, ví dụ như mật độ trạm sạc xe điện, tỷ lệ phủ sóng Wi-Fi công cộng, yêu cầu về hiệu quả năng lượng cho các công trình công cộng.

Xác định và khoanh vùng chính xác các khu vực ưu tiên triển khai thí điểm, làm cơ sở để lập quy hoạch chi tiết và kêu gọi đầu tư.

Quy hoạch chi tiết phải cụ thể hóa các định hướng của các quy hoạch cấp trên về phát triển đô thị thông minh, bao gồm các nội dung tối thiểu sau:

Xác định vị trí, quy mô và yêu cầu kỹ thuật cụ thể cho việc lắp đặt hệ thống hạ tầng thông minh: Trạm thu thập dữ liệu, hệ thống camera giám sát, mạng lưới thiết bị cảm biến (quan trắc môi trường, giám sát giao thông, theo dõi mực nước...), các điểm phát Wi-Fi công cộng, và các hạ tầng khác phục vụ quản lý, vận hành đô thị.

Đề xuất các giải pháp công nghệ thông minh khả thi trong quản lý vận hành đô thị tại khu vực quy hoạch (bao gồm hệ thống chiếu sáng thông minh tự động điều chỉnh độ sáng, hệ thống thu gom và xử lý rác thải thông minh, hệ thống quản lý tuần hoàn nước và thoát nước bền vững,…).

Đề xuất các chỉ tiêu, tiêu chuẩn kỹ thuật cụ thể liên quan đến đô thị thông minh áp dụng cho các dự án đầu tư xây dựng và quy định bắt buộc áp dụng mô hình thông tin công trình (BIM) trong quá trình thiết kế, xây dựng, quản lý vận hành các công trình trong phạm vi quy hoạch, làm cơ sở pháp lý cho việc cấp phép xây dựng, quản lý sau đầu tư và bảo đảm dữ liệu được số hóa, đồng bộ, sẵn sàng tích hợp vào bản sao số đô thị (Urban Digital Twin).

Bộ Xây dựng hướng dẫn về áp dụng quy chuẩn, tiêu chuẩn trong lập quy hoạch đô thị thông minh. 

 Bộ Xây dựng đang lấy ý kiến góp ý dự thảo này trên Cổng Thông tin điện tử của Bộ. 

Tuệ Văn