Trong bối cảnh công nghệ số ngày càng hiện đại, việc ứng dụng những kỹ thuật, máy móc mới tạo động lực mạnh mẽ cho ngành chăn nuôi bứt phá. Các tiến bộ về chọn lọc, lai tạo giống vật nuôi năng suất cao, kết hợp với quy trình chăm sóc thông minh và hệ thống quản lý trang trại tự động, giúp nâng hiệu quả sản xuất, giảm chi phí và hạn chế rủi ro dịch bệnh.
Đồng thời, công nghệ còn hỗ trợ kiểm soát chất lượng, truy xuất nguồn gốc, đáp ứng yêu cầu ngày càng khắt khe của thị trường trong nước và quốc tế, qua đó nâng tầm giá trị, sức cạnh tranh của sản phẩm chăn nuôi Việt Nam. Là một trong những trụ cột quan trọng của nền kinh tế nông nghiệp, ngành chăn nuôi không chỉ bảo đảm an ninh lương thực, mà còn góp phần đáng kể vào tăng trưởng GDP.
Với hàng nghìn hộ nông dân tham gia, hoạt động chăn nuôi tại Phú Thọ cung cấp thực phẩm, tạo việc làm và duy trì sinh kế cho phần lớn dân số trên địa bàn. Tuy nhiên, trong tất cả các lĩnh vực nông nghiệp, đây là ngành chịu áp lực lớn nhất do sản xuất còn nhỏ lẻ, chất lượng không đồng đều, ứng dụng khoa học kỹ thuật còn hạn chế và khó kiểm soát dịch bệnh.
Ngoài ra, các vấn đề về dịch bệnh, giết mổ không tập trung, nguồn thức ăn phụ thuộc vào nhập khẩu, rủi ro thiên tai… cũng đang là những thách thức. Thực tế này đặt ra yêu cầu cần khẩn trương ứng dụng công nghệ thông tin, chuyển đổi số trong quản lý chăn nuôi, phòng chống dịch, bệnh. Theo Chi cục Chăn nuôi và Thú y tỉnh Phú Thọ hoạt động chăn nuôi của tỉnh đang phát triển theo chiều hướng tích cực. Sau sáp nhập 3 tỉnh, với tổng đàn lợn đạt 1,86 triệu con, gia cầm 36,88 triệu con và thịt hơi các loại khoảng 570.000 tấn.
Phú Thọ trở thành một trong những trung tâm chăn nuôi lớn của miền bắc. Thực hiện các văn bản chỉ đạo của Trung ương và Ủy ban nhân dân tỉnh về chuyển đổi số, hiện nay, các trang trại chăn nuôi đã ứng dụng nhiều thành tựu khoa học kỹ thuật tiên tiến vào sản xuất, như: Công nghệ xây dựng chuồng kín, chuồng lạnh, tự động hóa các công đoạn chăm sóc nuôi dưỡng (như cho ăn, cho uống, khử trùng phòng bệnh,...); gắn thiết bị thông minh cảnh báo cháy, mất điện; sử dụng công nghệ làm sạch, chuyền tải và phân loại trứng tự động bằng băng tời.
Nhiều công nghệ cao về xử lý chất thải chăn nuôi được áp dụng như các loại máy tách ép phân, sấy phân khô, phát điện bằng khí sinh học... Nhờ ứng dụng chuyển đổi số, Chi cục Chăn nuôi và Thú y tỉnh Phú Thọ đã phân công cán bộ chuyên môn thường xuyên cập nhật kịp thời thông tin các ổ dịch bệnh truyền nhiễm nguy hiểm trên đàn vật nuôi, như: Dịch tả lợn châu Phi, lở mồm long móng, cúm gia cầm…;
Triển khai thực hiện cập nhật dữ liệu về kiểm dịch động vật, sản phẩm động vật trên nền tảng http://phutho.idfood.net. Các thông tin về lô hàng, như: Tên kiểm dịch viên, số lượng, chủng loại động vật, sản phẩm động vật vận chuyển, nơi xuất phát, phương tiện vận chuyển, điểm đến, ảnh chụp niêm phong lô hàng... đều được mã hóa trên tem truy xuất QR và dán niêm phong trên lô hàng thay cho trước đây phải khai báo trên tờ khai và cấp giấy cầm tay dễ sai sót, mất mát, khó kiểm soát.
Khu trang trại chăn nuôi khép kín sử dụng công nghệ và hệ thống chuồng lạnh của người dân. (Ảnh: NN). Từ năm 2019 đến nay, Chi cục Chăn nuôi và Thú y Phú Thọ đã kích hoạt hơn 32 nghìn tem kiểm dịch gắn mã QR, tương đương hơn 32 nghìn chuyến vận chuyển động vật, sản phẩm động vật. Nhiều doanh nghiệp cũng coi chuyển đổi số là xu thế tất yếu, là cơ hội để tăng tính cạnh tranh, phát triển đột phá và mang lại hiệu quả cao.
Bên cạnh đó, các trang trại sử dụng nhiều phần mềm quản lý từ khẩu phần, dinh dưỡng, sức khỏe bò, bê đến quản lý đàn và máy móc thiết bị... Các phần mềm này được tích hợp, liên kết và đưa lên điện toán đám mây giúp việc lưu trữ, phân tích và truy cập dễ dàng, thuận tiện.
Để thúc đẩy ứng dụng công nghệ số trong ngành, nhiều chuyên gia cho rằng, cần tiếp tục rà soát, hoàn thiện cơ chế, chính sách liên quan nhằm thu hút, khuyến khích đầu tư vào hạ tầng kỹ thuật, nghiên cứu khoa học, ứng dụng công nghệ để phát triển chăn nuôi hiện đại, theo chuỗi khép kín. Để thúc đẩy ứng dụng công nghệ số trong ngành, nhiều chuyên gia cho rằng, cần tiếp tục rà soát, hoàn thiện cơ chế, chính sách liên quan nhằm thu hút, khuyến khích đầu tư vào hạ tầng kỹ thuật, nghiên cứu khoa học, ứng dụng công nghệ để phát triển chăn nuôi hiện đại, theo chuỗi khép kín.
Đồng thời chú trọng công tác đào tạo nâng cao chất lượng nguồn nhân lực, xây dựng chương trình đào tạo chuyên sâu về chuyển đổi số kết hợp với kiến thức chăn nuôi hiện đại. Bên cạnh đó, đẩy mạnh công tác nghiên cứu phát triển các giải pháp số hóa phù hợp với đặc thù chăn nuôi tại địa phương, tối ưu hóa hiệu quả kinh tế và môi trường. Xây dựng thí điểm mô hình mẫu và nhân rộng giúp giảm thiểu rủi ro.
Các địa phương cần có cơ chế hỗ trợ về chính sách để khuyến khích đầu tư vào công nghệ số. Phát triển nền tảng dữ liệu chung cho ngành, có thể cập nhật dữ liệu, chia sẻ thông tin giúp cơ quan quản lý nắm bắt tổng thể về tình hình sản xuất, dịch bệnh và đưa ra quyết định chính xác, hiệu quả hơn. Chú trọng xã hội hóa hoạt động nghiên cứu khoa học, công nghệ trong chăn nuôi, thú y theo hướng kết hợp nghiên cứu cơ bản với nghiên cứu ứng dụng; thúc đẩy phát triển các mô hình chăn nuôi tuần hoàn…/.
Minh Tuấn