Hà Nội đặt mục tiêu giảm mức tiêu hao nguyên liệu, nhiên vật liệu tại các ngành phát thải cao

Ngày 24/6/2020, Chính phủ ban hành Quyết định phê duyệt Chương trình hành động quốc gia về sản xuất và tiêu dùng bền vững giai đoạn 2021-2030. Chương trình đặt mục tiêu tổng quát là thúc đẩy quản lý, khai thác và sử dụng hiệu quả, bền vững tài nguyên, nhiên liệu, nguyên vật liệu, khuyến khích phát triển các nguồn tài nguyên, nhiên liệu, nguyên vật liệu và sản phẩm thân thiện môi trường, có thể tái tạo, tái sử dụng và tái chế; thúc đẩy sản xuất và tiêu dùng bền vững trên nền tảng đổi mới, sáng tạo, thực hành và phát triển các mô hình sản xuất và tiêu dùng bền vững, đẩy mạnh sản xuất và tiêu dùng nội địa bền vững, tạo việc làm ổn định và việc làm xanh, thúc đẩy lối sống bền vững và nâng cao chất lượng cuộc sống người dân, hướng đến phát triển nền kinh tế tuần hoàn.

Mục tiêu cụ thể của Chương trình được chia thành 2 giai đoạn (2021-2025 và đến năm 2030). Trong đó, đến năm 2030, sẽ hoàn thiện và thực thi có hiệu quả chính sách pháp luật về sản xuất và tiêu dùng bền vững; Giảm 7 - 10% mức tiêu hao nguyên nhiên vật liệu của các ngành sản xuất chính như dệt may, thép, nhựa, hóa chất, xi măng, rượu bia nước giải khát, giấy, chế biến thủy hải sản và một số ngành sản xuất khác;

100% các khu, cụm công nghiệp, làng nghề được phổ biến, nâng cao nhận thức về sản xuất và tiêu dùng bền vững; Phổ biến, nhân rộng các mô hình về sản xuất sạch hơn, mô hình về sản xuất và tiêu dùng bền vững; 100% tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương tổ chức tuyên truyền, phổ biến nâng cao nhận thức về lối sống, tiêu dùng bền vững; 100% các siêu thị, trung tâm thương mại sử dụng sản phẩm bao bì thân thiện môi trường thay thế cho sản phẩm bao bì nhựa sử dụng một lần, khó phân hủy;

90% tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương xây dựng kế hoạch hành động thực hiện Chương trình hành động quốc gia về sản xuất và tiêu dùng bền vững hoặc lồng ghép nội dung thực hiện Chương trình vào các văn bản chính sách, pháp luật tại địa phương; 70% tỉnh, thành phố có đơn vị phụ trách, chủ trì thực hiện Chương trình.

Hà Nội yêu cầu 100% siêu thị, trung tâm thương mại từng bước thay thế bao bì nhựa dùng một lần, khó phân hủy bằng bao bì thân thiện môi trường. Ảnh minh họa.

Mới đây, UBND TP. Hà Nội ban hành Kế hoạch thực hiện Chương trình hành động quốc gia về sản xuất và tiêu dùng bền vững giai đoạn 2026-2030, Trọng tâm của kế hoạch là giảm phát thải carbon thông qua các biện pháp cụ thể, có thể đo đếm, thay vì dừng ở định hướng chung; giảm mức tiêu hao nguyên, nhiên vật liệu được xác định là giải pháp trực diện và khả thi nhất trong ngắn hạn.

Theo kế hoạch, Hà Nội đặt mục tiêu giảm 7-10% mức tiêu hao nguyên liệu, nhiên vật liệu tại các ngành có cường độ phát thải cao, gồm dệt may, rượu bia, nước giải khát, thép, nhựa, hóa chất và giấy. Đây là những ngành sử dụng nhiều năng lượng, nguyên liệu đầu vào và có dư địa lớn để tiết kiệm thông qua cải tiến công nghệ, quản trị và quy trình sản xuất.

Song song với cắt giảm tiêu hao trong sản xuất, Hà Nội mở rộng yêu cầu sang khâu phân phối và tiêu dùng. Thành phố yêu cầu 100% siêu thị, trung tâm thương mại từng bước thay thế bao bì nhựa dùng một lần, khó phân hủy bằng bao bì thân thiện môi trường. Việc thay đổi vật liệu bao gói được xem là một trong những biện pháp giảm phát thải gián tiếp, góp phần giảm lượng phát thải các-bon trong toàn bộ vòng đời sản phẩm.

Ở cấp cơ sở, kế hoạch đặt mục tiêu 100% phường, xã tổ chức tuyên truyền về lối sống và tiêu dùng bền vững; toàn bộ khu, cụm công nghiệp và làng nghề được phổ biến kiến thức về sản xuất sạch hơn. Cách tiếp cận này nhằm tạo áp lực thay đổi đồng thời từ phía doanh nghiệp và người tiêu dùng, thay vì chỉ tập trung vào một mắt xích.

Một nội dung then chốt khác là xây dựng các chuỗi cung ứng bền vững gắn với mục tiêu giảm phát thải. Hà Nội sẽ xây dựng cơ sở dữ liệu về mạng lưới kết nối giữa nhà cung cấp nguyên liệu, cơ sở sản xuất, hệ thống phân phối và người tiêu dùng. Việc quản lý theo chuỗi giúp kiểm soát tốt hơn lượng vật liệu, năng lượng sử dụng và phát thải carbon phát sinh trong từng khâu.

Trong giai đoạn 2026-2030, Hà Nội dự kiến hỗ trợ kỹ thuật đánh giá sản xuất sạch hơn cho khoảng 150 - 180 cơ sở sản xuất công nghiệp, thương mại và dịch vụ. Các doanh nghiệp được hỗ trợ áp dụng phương pháp tiếp cận vòng đời sản phẩm, cải tiến thiết bị, quy trình và công cụ quản lý nhằm giảm tiêu hao năng lượng, nguyên liệu và lượng phát thải tương ứng. Được biết, tổng kinh phí dự kiến cho toàn bộ chương trình giai đoạn 2026-2030 là hơn 125.000 tỷ đồng từ ngân sách và các nguồn hợp pháp khác. Trong đó, phần lớn nguồn lực được dành cho các nhiệm vụ liên quan trực tiếp đến cải thiện hiệu quả sử dụng tài nguyên, năng lượng và giảm phát thải.

NGỌC HÂN