Đồng Tháp tăng cường quản lý các dự án khai thác tài nguyên khoáng sản

Trong bối cảnh nhu cầu vật liệu xây dựng ngày càng tăng cao, tỉnh Đồng Tháp đã chủ động tăng cường công tác quản lý các dự án khai thác tài nguyên khoáng sản, nhất là đối với nguồn cát sông một loại khoáng sản có giá trị kinh tế và ảnh hưởng trực tiếp đến môi trường sinh thái.

Tính đến nay, địa phương đã cấp phép khai thác cho 36 mỏ cát theo quy hoạch được phê duyệt, với mục tiêu vừa đáp ứng nhu cầu phát triển hạ tầng, vừa đảm bảo tuân thủ các quy định pháp luật. Cùng với việc cấp phép, tỉnh chỉ đạo các cơ quan chuyên môn thường xuyên kiểm tra, giám sát hoạt động khai thác, lắp đặt thiết bị giám sát hành trình, yêu cầu doanh nghiệp báo cáo sản lượng và tình trạng môi trường định kỳ.

Công tác thanh tra, kiểm tra liên ngành cũng được tăng cường để phát hiện, xử lý nghiêm các hành vi vi phạm như khai thác vượt ranh giới, không hoàn nguyên hoặc gây ô nhiễm môi trường nước. Ngoài ra, Đồng Tháp đẩy mạnh tuyên truyền, vận động người dân ven sông phối hợp giám sát, kịp thời phản ánh các dấu hiệu vi phạm nhằm ngăn chặn khai thác trái phép.

Với những giải pháp quyết liệt và đồng bộ, tỉnh đang từng bước hướng đến mục tiêu khai thác khoáng sản hợp lý, tiết kiệm, đi đôi với bảo vệ môi trường, đảm bảo an toàn cho lòng sông, đê điều và ổn định đời sống dân cư. Cụ thể, theo Sở Nông nghiệp và Môi trường tỉnh Đồng Tháp, trong năm nay, UBND tỉnh đã cấp 02 mỏ cát san lấp với trữ lượng 5,1 triệu m3 để phục vụ cho các công trình đầu tư công trọng điểm trên địa bàn. Trong đó, công suất khai thác và cung ứng năm 2025 là 1,4 triệu m3 cho 07 công trình. Tính đến nay đã cung ứng trên  674 200 m³(đạt 48%).

Trong thời gian tới, Sở Xây dựng cùng các ngành sẽ tiếp tục rà soát, đề xuất UBND tỉnh phân bổ cát cho công trình thuộc đối tượng theo công suất khai thác của năm 2026 (khoảng 2,1 triệu m3) và các năm tiếp theo. Ngoài ra trong năm, tỉnh đã tổ chức đấu giá thành công 02 mỏ cát phục vụ công trình đầu tư công, hiện đã có 01 mỏ với trữ lượng 270.440 m3 được cấp phép.

Dự kiến sẽ bắt đầu khai thác trong tháng 10/2025, còn 01 mỏ đang thực hiện thủ tục trình phê duyệt trữ lượng (trữ lượng trình phê duyệt là 433.823 m3). Thực hiện chỉ đạo của Chính phủ, tỉnh Đồng Tháp đang cung ứng cho 08 dự án cao tốc của Trung ương, với tổng số khối lượng cần cung cấp là 26 triệu m3 cát lấp, có  32 mỏ đã cấp phép khai thác cho các dự án này.

Qua đó, đã cung ứng trên 11,7 triệu m3 cát; trong đó tỉnh Đồng Tháp cũ là 10 triệu mét khối và Tiền Giang cũ là hơn 1, 6 triệu mét khối. Hầu hết các mỏ giao tỉnh Đồng Tháp (cũ) đang khai thác ổn định và gần hoàn thành chỉ tiêu.

Riêng các mỏ giao tỉnh Tiền Giang (cũ) đang thác chậm do công trình không đến nhận và mỏ có nhiều tạp chất (bùn) nên mất thời gian xử lý. Cụ thể đối với dự án cao tốc Cần Thơ - Hậu Giang - Cà Mau khai thác đạt đạt 98,88%, còn 01 mỏ đang hoạt động, 01 mỏ đã thực hiện xong đóng cửa mỏ, 05 mỏ đang thực hiện đóng cửa mỏ.

Dự án cao tốc Cao Lãnh - Lộ Tẻ khai khai thác đạt 89,7%. Mỹ An – Cao Lãnh đã cấp phép 4 mỏ xong, đã khởi công được 01 mỏ (đạt 0,34%). Dự án cao tốc Cao Lãnh – An Hữu (thành phần 1) nhu cầu ban đầu 2,3 triệu m3 đã cung ứng xong và cung ứng bổ sung 60.000 m3 (đã khai thác 45.000 mét khối). Tuy nhiên nhà thầu đã ngưng khai thác do đã đủ nhu cầu cần bổ sung và đang thực hiện đóng cửa mỏ 04 mỏ.

Việc Đồng Tháp cấp phép và quản lý 36 mỏ cát theo quy hoạch không chỉ thể hiện rõ định hướng phát triển kinh tế gắn liền với bảo vệ tài nguyên thiên nhiên mà còn khẳng định nỗ lực của địa phương trong việc xây dựng một môi trường khai thác minh bạch, bền vững.

Tỉnh Đồng Tháp quản lý chặt chẽ hoạt động khai thác trên các dòng sông như sông Tiền và sông Hậu. (Ảnh: BĐT). 

Trong thời gian tới, tỉnh tiếp tục rà soát toàn bộ hoạt động khai thác khoáng sản, siết chặt khâu cấp phép, đồng thời yêu cầu doanh nghiệp tuân thủ nghiêm các cam kết bảo vệ môi trường và nghĩa vụ tài chính với Nhà nước.

Bên cạnh đó, công tác giám sát sẽ được đẩy mạnh để hạn chế thất thoát nguồn tài nguyên, ngăn chặn tình trạng khai thác trái phép. Song song đó, Đồng Tháp chú trọng công tác phục hồi môi trường sau khai thác, bảo đảm sự hài hòa giữa phát triển kinh tế và bảo tồn hệ sinh thái sông ngòi.

Để tăng cường hiệu lực, hiệu quả quản lý nhà nước đối với hoạt động thăm dò, khai thác, kinh doanh, vận chuyển, tiêu thụ khoáng sản trên địa bàn tỉnh, Chủ tịch UBND tỉnh Đồng Tháp ban hành Chỉ thị số 01/CT-UBND về việc tăng cường công tác quản lý nhà nước về khoáng sản trên địa bàn tỉnh Đồng Tháp.

Lực lượng chức năng kiểm tra hoạt động khai thác cát lòng sông. (Ảnh: BTN).

Theo đó, Chủ tịch UBND tỉnh yêu cầu Công an tỉnh tham mưu UBND tỉnh thành lập Ban Chỉ đạo quản lý hoạt động thăm dò, khai thác, kinh doanh, vận chuyển, tiêu thụ khoáng sản và Tổ công tác liên ngành kiểm tra, xử lý vi phạm trong hoạt động thăm dò, khai thác, kinh doanh, vận chuyển, tiêu thụ khoáng sản trên địa bàn tỉnh. Kiên quyết lập lại trật tự, kỷ cương trong hoạt động thăm dò, khai thác, kinh doanh, vận chuyển, tiêu thụ khoáng sản.

Công an tỉnh chủ động nắm toàn diện thực trạng tình hình công tác phòng, chống tội phạm và vi phạm pháp luật liên quan đến hoạt động khai thác, vận chuyển, tàng trữ, tiêu thụ trái phép khoáng sản trên địa bàn, lĩnh vực phụ trách. Tập trung lực lượng, huy động phương tiện đấu tranh, cương quyết ngăn chặn, xử lý nghiêm, dứt điểm các hành vi vi phạm với phương châm “không có vùng cấm, không có ngoại lệ”.

Đồng thời, xây dựng, ký kết quy chế phối hợp giữa Công an các tỉnh, thành phố giáp ranh về đấu tranh phòng, chống tội phạm, vi phạm pháp luật trong hoạt động khai thác, vận chuyển, tàng trữ, tiêu thụ trái phép khoáng sản để bảo đảm tính chủ động, kịp thời, hiệu quả và thống nhất trong công tác đấu tranh phòng, chống tội phạm và vi phạm pháp luật về tài nguyên khoáng sản, bảo vệ môi trường ở các vùng giáp ranh…

Với hướng đi đúng đắn, Đồng Tháp đang từng bước xây dựng nền quản trị tài nguyên khoáng sản chặt chẽ, minh bạch và bền vững, góp phần quan trọng vào mục tiêu phát triển kinh tế – xã hội của địa phương, đồng thời giữ vững cân bằng sinh thái và an toàn cho hệ thống sông ngòi vùng Đồng bằng sông Cửu Long.

Hoàng Thanh