Sơn La: Triển khai hiệu quả chính sách chi trả dịch vụ môi trường rừng

Sơn La là tỉnh miền núi, địa hình phức tạp, nhiều xã vùng sâu, vùng xa, biên giới; điều kiện kinh tế - xã hội còn khó khăn, dân cư sống dựa vào rừng khá lớn. Toàn tỉnh hiện có trên 550.000 ha rừng đủ điều kiện chi trả dịch vụ môi trường, chiếm hơn 80% tổng diện tích rừng trên địa bàn. 

Thời gian qua, Quỹ Bảo vệ và Phát triển rừng tỉnh tích cực tham mưu trong các lĩnh vực bảo vệ và phát triển rừng, tổ chức chi trả dịch vụ môi trường rừng bảo đảm hiệu quả kinh tế, xã hội và môi trường. Cùng với đó, Quỹ chủ động rà soát, mở rộng nguồn thu đối với các cơ sở sản xuất công nghiệp, đơn vị kinh doanh dịch vụ du lịch sinh thái, nghỉ dưỡng, giải trí; các tổ chức, cá nhân nuôi trồng thủy sản hoặc liên kết với hộ dân sản xuất trong khu vực rừng.

Trong năm 2025, số tiền thu từ các đơn vị sử dụng dịch vụ môi trường rừng hơn 260 tỷ đồng, vượt kế hoạch đề ra. Quỹ Bảo vệ và Phát triển rừng tỉnh đã phối hợp với các ngân hàng chi trả dịch vụ môi trường rừng cho gần 40.000 chủ rừng, với tổng số tiền chi trả trên 229,5 tỷ đồng, đạt 99,9% kế hoạch.

Việc thực hiện chính sách chi trả dịch vụ rừng đã góp phần hiện thực hóa chủ trương xã hội hóa nghề rừng, tạo được việc làm, nâng cao thu nhập, cải thiện sinh kế cho người dân, đặc biệt là đồng bào các dân tộc thiểu số sống gần rừng; nâng tỷ lệ độ che phủ rừng toàn tỉnh đạt 47,6%.  

Hưởng lợi từ rừng, người dân càng có trách nhiệm hơn với công tác bảo vệ, phát triển rừng tại địa phương. 

Bản Ít, xã Mường La là một trong những cộng đồng thực hiện hiệu quả việc nhận khoán bảo vệ rừng. Trung bình mỗi năm, bản nhận được hơn 300 triệu đồng tiền khoán bảo vệ rừng từ nguồn chi trả dịch vụ môi trường rừng. Số tiền được chi trả dịch vụ môi trường rừng được bản dùng một phần để hỗ trợ các tổ phòng cháy, chữa cháy rừng của bản, còn lại sử dụng vào việc chung của bản như: Làm đường giao thông, xây dựng nhà văn hóa bản, mua sắm loa, đài, bàn ghế trang bị cho nhà văn hóa bản; hỗ trợ các hoạt động văn nghệ, thể thao vào các dịp lễ, tết của bản... 

Xã Mường Lạn hiện có trên 11.500 ha rừng, trong đó, hơn 11.400 ha rừng tự nhiên, gần 100 ha rừng trồng, độ che phủ rừng đạt gần 46%; hằng năm, xã được chi trả trên 1,1 tỷ đồng tiền dịch vụ môi trường rừng. Triển khai chính sách chi trả dịch vụ môi trường rừng, công tác bảo vệ và phát triển rừng trên địa bàn có sự chuyển biến tích cực. Từ nguồn chi trả dịch vụ môi trường rừng, giúp các bản có nguồn lực xây dựng nông thôn mới, nhân dân có thêm nguồn thu nhập từ rừng; hạn chế tình trạng phá rừng làm nương, khai thác lâm sản trái phép.

Từ nguồn chi trả dịch vụ môi trường rừng giúp các bản có nguồn lực xây dựng nông thôn mới. 

Xã Mường Giôn có hơn 15.290 ha rừng, tỷ lệ che phủ đạt 53,8%. Trong đó, có 12.977 ha rừng được chi trả 8,8 tỷ đồng dịch vụ môi trường rừng mỗi năm, giúp người dân có thêm thu nhập, cộng đồng bản có nguồn lực đầu tư xây dựng nhà văn hóa, đường giao thông và hạ tầng nông thôn; đồng thời, nâng cao ý thức bảo vệ rừng của nhân dân.

Đến nay, xã có 23/23 bản được đầu tư xây dựng nhà văn hóa kiên cố; 81,1% tuyến đường nội bản được bê tông hóa; trên 31% tuyến đường nội đồng được cứng hóa, tạo thuận lợi cho nhân dân đi lại, trao đổi hàng hóa. Thu nhập bình quân đầu người đạt trên 45 triệu đồng/năm, năm 2024, tỷ lệ hộ nghèo đa chiều giảm còn trên 6%. 

Việc thực hiện hiệu quả chính sách chi trả dịch vụ môi trường rừng là tiền đề cho người dân Sơn La tiếp tục phát triển nguồn lợi từ rừng để nâng cao thu nhập, giảm nghèo bền vững; góp phần thực hiện chủ trương xã hội hóa công tác bảo vệ và phát triển rừng tận gốc, tạo động lực quan trọng cho phát triển kinh tế lâm nghiệp bền vững./.

Thu Thảo