Đề xuất miễn phí bảo vệ môi trường với nước thải sinh hoạt nơi điều kiện kinh tế khó khăn

Tại dự thảo Nghị định quy định phí bảo vệ môi trường đối với nước thải, Bộ Tài chính đề xuất quy định về các trường hợp miễn thu phí bảo vệ môi trường đối với nước thải. Theo Bộ Tài chính, Điều 5 Nghị định 53/2020 quy định phí bảo vệ môi trường đối với nước thải quy định miễn phí bảo vệ môi trường đối với nước xả ra từ các nhà máy thủy điện; nước biển dùng vào sản xuất muối xả ra; nước thải sinh hoạt của tổ chức, hộ gia đình, cá nhân ở các xã, tổ chức, hộ gia đình, cá nhân ở các phường, thị trấn chưa có hệ thống cấp nước sạch, hộ gia đình, cá nhân không kinh doanh ở các phường, thị trấn đã có hệ thống cấp nước sạch tự khai thác nước sử dụng; nước làm mát không trực tiếp tiếp xúc với các chất gây ô nhiễm, có đường thoát riêng; nước thải từ nước mưa tự nhiên chảy tràn; nước thải từ các phương tiện đánh bắt thủy sản của ngư dân và nước thải của các hệ thống xử lý nước thải tập trung khu đô thị theo quy định pháp luật về thoát nước và xử lý nước thải đã xử lý đạt tiêu chuẩn, quy chuẩn kỹ thuật về môi trường theo quy định trước khi thải vào nguồn tiếp nhận.

Về miễn phí đối với nước xả ra từ các nhà máy thủy điện, thực tế cho thấy, nước xả từ nhà máy thủy điện gồm nhiều nguồn như: Nước qua tua bin chạy máy phát điện; nước thải sinh hoạt; nước rỉ ra từ phòng chứa máy móc thiết bị có nhiễm dầu (thường được quản lý theo quy định về chất thải nguy hại)... Do đó, để làm rõ loại nước thải nào từ các nhà máy thủy điện được miễn phí, cơ quan này đề xuất sửa quy định này tại dự thảo Nghị định. Theo đó, nước xả ra từ các nhà máy (đập, hồ) thủy điện (không bao gồm nước thải từ các hoạt động cơ khí, kỹ thuật, tổ chức, vận hành khác của nhà máy có tiếp xúc với các chất gây ô nhiễm).

(Ảnh minh họa. Nguồn: Q.Thanh)

Về miễn phí đối với nước thải sinh hoạt của tổ chức, hộ gia đình, cá nhân ở các xã và địa bàn chưa có hệ thống cung cấp nước sạch, việc miễn phí bảo vệ môi trường đối với nước thải sinh hoạt của tất cả các xã, nhất là xã giáp ranh với phường, thị trấn, thành phố (cũ)... là chưa phù hợp trong giai đoạn hiện nay, vì điều kiện kinh tế - xã hội tại các địa bàn này hiện đã thay đổi và phát triển hơn so với giai đoạn trước đây.

Hiện Đảng và Nhà nước đang thực hiện việc tổ chức lại bộ máy nhà nước ở địa phương theo mô hình 02 cấp đi vào hoạt động từ ngày 01/7/2025, (cụ thể, cả nước chỉ còn có 687 phường, 2.621 xã và 13 đặc khu, tổng cộng là 3.321 đơn vị hành chính cấp xã) dẫn đến địa giới hành chính cấp này được mở rộng hơn nhiều so với trước đây.

Tại khoản 1 Điều 10 Luật Phí và lệ phí quy định các đối tượng được miễn, giảm phí bao gồm: Hộ nghèo, người cao tuổi, người khuyết tật, người có công với cách mạng, đồng bào dân tộc thiểu số ở các xã có điều kiện kinh tế - xã hội đặc biệt khó khăn và một số đối tượng đặc biệt theo quy định của pháp luật.

Tại Nghị định 31/2021 của Chính phủ quy định chi tiết và hướng dẫn thi hành một số điều của Luật Đầu tư, trong đó có ban hành Danh mục địa bàn có điều kiện kinh tế - xã hội đặc biệt khó khăn bao phủ ở cấp xã được hưởng ưu đãi về đầu tư (ưu đãi thuế thu nhập doanh nghiệp, thuế nhập khẩu...). Tại Quyết định 33/2020/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ về tiêu chí phân định vùng đồng bào dân tộc và miền núi theo trình độ phát triển, theo đó, "người cư trú tại các địa bàn (thôn) đặc biệt khó khăn" được hưởng chế độ ưu đãi của nhà nước.

Vì vậy, để phù hợp với tình hình thực tế và quy định của Luật Phí và lệ phí nêu trên, Bộ Tài chính đề xuất sửa lại quy định miễn phí nước thải sinh hoạt của tổ chức, hộ gia đình, cá nhân ở các xã và địa bàn chưa có hệ thống cung cấp nước sạch theo hướng: Miễn phí bảo vệ môi trường đối với nước thải sinh hoạt của tổ chức, hộ gia đình, cá nhân ở địa bàn xã điều kiện kinh tế - xã hội đặc biệt khó khăn theo quy định của pháp luật đầu tư và tổ chức, hộ gia đình, cá nhân ở địa bàn chưa có hệ thống cung cấp nước sạch…/.

VĂN NHI