Côn Đảo kêu gọi du khách “nói không” với nhựa dùng một lần, bước tiến nhỏ cho hệ sinh thái lớn

Việc Côn Đảo tập trung hành động mạnh mẽ để hạn chế nhựa dùng một lần không phải là không có lý do. Là một trong những quần đảo sở hữu hệ sinh thái biển đặc biệt quý hiếm với nhiều loài sinh vật có nguy cơ tuyệt chủng như rùa biển, san hô, và cá mú nghệ, Côn Đảo từ lâu đã được xác định là khu bảo tồn thiên nhiên quan trọng bậc nhất của Việt Nam. Tuy nhiên, chính sự phát triển du lịch nhanh chóng trong những năm gần đây đã kéo theo áp lực rác thải đặc biệt là nhựa lên hệ sinh thái vốn mong manh này.

Theo các chuyên gia môi trường, rác thải nhựa đặc biệt là túi nilon, chai lọ, đồ dùng ăn uống dùng một lần có thể tồn tại hàng trăm năm ngoài môi trường. Chúng không chỉ phá hủy cảnh quan tự nhiên, mà còn ảnh hưởng nghiêm trọng tới động vật hoang dã. Tại Côn Đảo, từng ghi nhận nhiều trường hợp rùa biển mắc phải rác nhựa hoặc nuốt phải các mảnh nhựa nhỏ khi tưởng nhầm là thức ăn, gây tử vong hoặc rối loạn sức khỏe nghiêm trọng.

Động thái gửi tin nhắn vận động du khách chỉ là một phần trong bức tranh lớn hơn mà UBND tỉnh Bà Rịa – Vũng Tàu đang xây dựng: đó là chuyển đổi mô hình phát triển tại Côn Đảo theo hướng kinh tế tuần hoàn. Kinh tế tuần hoàn không chỉ là việc tái chế rác thải, mà còn là quá trình tổ chức lại toàn bộ chuỗi cung ứng từ thiết kế, tiêu dùng đến xử lý cuối vòng đời sản phẩm nhằm giảm thiểu tối đa chất thải ra môi trường, giữ cho tài nguyên được sử dụng nhiều lần, không bị lãng phí.

Theo định hướng này, Côn Đảo sẽ không chỉ là điểm đến du lịch sinh thái nổi tiếng, mà còn là hình mẫu của phát triển bền vững tại các khu bảo tồn biển. Những doanh nghiệp cung ứng dịch vụ du lịch, lưu trú, ăn uống cũng được khuyến khích chuyển đổi mô hình hoạt động, loại bỏ dần việc sử dụng các sản phẩm nhựa tiện lợi, thay thế bằng các giải pháp thân thiện môi trường như ly giấy, ống hút tre, túi vải…

Bên cạnh đó, ý thức của cộng đồng dân cư và du khách được coi là yếu tố then chốt. Bởi lẽ, một hệ thống chính sách dù tốt đến đâu cũng không thể thành công nếu thiếu sự tham gia của người dân. Những tin nhắn nhỏ gửi đến hàng ngàn điện thoại có thể khơi dậy một cuộc cách mạng hành vi tiêu dùng điều mà môi trường Côn Đảo đang rất cần.

Trong bối cảnh biến đổi khí hậu, ô nhiễm môi trường biển và mất cân bằng sinh thái đang là những thách thức toàn cầu, những hành động cụ thể, kiên trì như của Côn Đảo là minh chứng cho thấy thay đổi tích cực hoàn toàn có thể bắt đầu từ những điều rất nhỏ. Việc nhắn tin vận động du khách hạn chế nhựa dùng một lần có thể chưa tạo ra hiệu ứng tức thì, nhưng nó là “hạt giống nhận thức” được gieo vào đúng thời điểm, đúng nơi cần được bảo vệ nhất.

Côn Đảo đang đi đúng hướng một hướng đi vì thiên nhiên, vì hệ sinh thái biển, và vì tương lai bền vững. Điều còn lại, là chúng ta mỗi du khách, mỗi cư dân có sẵn sàng bước cùng con đường đó hay không.