Thiết kế, xây dựng công trình phải có ‘chức năng’ thích ứng biến đổi khí hậu theo kịch bản

Bộ Xây dựng đang dự thảo Nghị định quy định chi tiết một số nội dung của Nghị quyết về phân loại đô thị. Tại dự thảo, cơ quan này đề xuất quy định về phát triển đô thị ứng phó với biến đổi khí hậu.

Theo đó, về phát triển các đô thị ứng phó với biến đổi khí hậu, Thủ tướng Chính phủ đã ban hành Đề án Phát triển các đô thị Việt Nam ứng phó với biến đổi khí hậu giai đoạn 2021 – 2030, các địa phương đã căn cứ theo các giải pháp, nhiệm vụ của Đề án nêu trên để thực hiện ứng phó biến đổi khí hậu trong phát triển đô thị và đã có một số kết quả. Cụ thể, đã hoàn thành nhiệm vụ việc soát các các đồ án quy hoạch đô thị và bổ sung, lồng ghép nội dung biến đổi khí hậu đối với những đô thị được đánh giá là chịu tác động nặng nề của biến đổi khí hậu; từng bước xác định các phân vùng rủi ro thiên tai cho khu vực đô thị; nâng cao nhận thức về công tác phát triển đô thị ứng phó với biến đổi khí hậu; triển khai nhiều dự án đầu tư về biến đổi khí hậu tại địa phương…

(Ảnh minh họa. Nguồn: HT)

Tuy nhiên các kết quả mới chỉ dừng lại trong khuôn khổ triển khai các hoạt động của Đề án phát triển đô thị Việt Nam ứng phó với biến đổi khí hậu được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt, chưa được thể chế hóa thành quy định pháp luật để yêu cầu chính quyền địa phương, tổ chức, cá nhân có liên quan thực hiện.

Ngoài ra, hiện nay các quy định pháp luật chưa làm rõ được nội hàm về về phát triển đô thị ứng phó biến đổi khí hậu bao gồm các nội dung về thích ứng biến đổi khí hậu trong phát triển đô thị và nội dung về giảm nhẹ phát thải khí nhà kính trong đô thị. Các nội dung về thích ứng biến đổi khí hậu trong phát triển đô thị và về giảm nhẹ phát thải khí nhà kính trong đô thị cần được quy định và hướng dẫn cụ thể trong triển khai thực hiện. Bên cạnh đó cần bổ sung các yêu cầu trong công tác giám sát thực hiện của chính quyền các cấp và tổ chức, cá nhân có liên quan.

Do đó, tại dự thảo, Bộ Xây dựng đã đề xuất quy định về phát triển đô thị ứng phó với biến đổi khí hậu bao gồm các quy định: Yêu cầu về phát triển đô thị ứng phó với biến đổi khí hậu; nội dung thích ứng với biến đổi khí hậu trong phát triển đô thị; nội dung giảm nhẹ phát thải khí nhà kính trong phát triển đô thị; giám sát việc thực hiện phát triển đô thị ứng phó với biến đổi khí hậu. Trong đó. UBND cấp tỉnh ngoài việc thực hiện các nội dung thích ứng với biến đổi khí hậu theo quy định pháp luật về bảo vệ môi trường còn phải thực hiện nội dung thích ứng với biến đổi khí hậu trong phát triển đô thị theo các quy định này.

Đối với các đô thị mới và khu vực mở rộng đô thị, UBND cấp tỉnh chỉ đạo thực hiện (1) việc lập, thẩm định, phê duyệt quy hoạch phát triển đô thị phải căn cứ vào kết quả đánh giá tác động, tính dễ bị tổn thương, rủi ro, tổn thất và thiệt hại do biến đổi khí hậu đối với đô thị theo quy định pháp luật về bảo vệ môi trường, kịch bản biến đổi khí hậu hoặc nước biển dâng cập nhật. (2) đối với các đô thị nằm trong khu vực dễ bị tổn thương, rủi ro cao, thiệt hại do biến đổi khí hậu theo kịch bản ứng phó biến đổi khí hậu tại đô thị thì phải lập riêng bản đồ phân vùng rủi ro thiên tai.

(3) Phương án quy hoạch để phát triển đô thị được xây dựng trên cơ sở điều kiện tự nhiên, đặc điểm địa hình, khí hậu, thủy văn và hệ sinh thái của từng đô thị, bảo đảm khai thác hợp lý tài nguyên và không gian xanh đô thị; đồng thời phải đề xuất các giải pháp về tổ chức không gian, hạ tầng kỹ thuật và các yêu cầu kinh tế, kỹ thuật nhằm tăng cường khả năng thích ứng và chống chịu với các tác động, tính dễ bị tổn thương, rủi ro, tổn thất và thiệt hại do biến đổi khí hậu, thiên tai và các hiện tượng khí hậu cực đoan.

Việc đầu tư xây dựng tại khu vực đô thị phải tuân thủ các tiêu chuẩn, quy chuẩn về quy hoạch; việc thiết kế, xây dựng công trình phải có khả năng thích ứng với biến đổi khí hậu theo kịch bản biến đổi khí hậu; áp dụng tiêu chuẩn kỹ thuật phù hợp để phát triển bền vững đối với từng công trình xây dựng theo pháp luật có liên quan; không bố trí phát triển đô thị, khu dân cư hoặc hạ tầng thiết yếu tại các khu vực dễ bị tổn thương, rủi ro thiên tai cao.

Căn cứ vào từng loại hình và mức độ tác động do biến đổi khí hậu tại khu vực đô thị để tổ chức đầu tư xây dựng công trình hạ tầng kỹ thuật và công trình phòng, chống thiên tai tương ứng, ưu tiên các giải pháp thích ứng dựa vào tự nhiên (Nature-based Solutions – Nbs), tiết kiệm tài nguyên và có khả năng phục hồi sau thiên tai…/.

VŨ MINH