Lũ lụt là gì?
Lũ lụt có thể hiểu là tình trạng một vùng lãnh thổ bị ngập do lũ gây ra. Lũ là mức nước và tốc độ dòng chảy trên sông, suối vượt quá mức bình thường. Lụt xảy ra khi nước lũ dâng cao tràn qua sông, suối, hồ, đập và đê vào các vùng trũng, làm ngập nhà cửa, cây cối, đồng ruộng. (Nguồn: ungphothientai.com)
Lũ cũng có là khái niệm chỉ hiện tượng thủy triều dâng, hoặc khi có bão khiến nước biển tràn vào đất liền. Lũ lụt chia ra làm ba loại chính là lũ quét, lũ sông và lũ ven biển.
Lũ quét thường sảy ra ở vùng ven sông hoặc vùng địa hình dốc như vùng núi. Đây là hậu quả của những trận mưa lớn kéo dài, quét qua vùng đất không có cây cối bao phủ dẫn đến đất không có khả năng dữ nước, tạo thành lũ quét. Khi lũ quét diễn ra, dòng nước chảy rất nhanh và siết, đủ mạnh để cuốn trôi bất cứ vật cản nào trên đường đi (Ảnh minh họa)
Lũ sông sảy ra khi các con sông có lượng nước vượt qua ngưỡng cho phép một cách đột ngột và dòng nước chảy siết hơn bình thường, hiện tượng này chủ yếu do các trận mưa ở đầu nguồn sông gẩy ra. Lũ sông thường xảy ra ở vùng Đồng bằng Sông Cửu Long hoặc các khu vực con sông ở Trung Bộ (Ảnh minh họa)
Lũ ven biển xuất hiện khi triều cường và sóng biển dâng cao bất ngờ, khiến đê biển bị vỡ, nước biển tràn vào đất liền. Điều này khiến mực nước các con sông cũng bị đẩy lên, không thể thoát nước ra cửa biển, gây ra ngập lụt đột ngột. Lũ biển thường sảy ra khi các cơn bão táp gần bờ biền hoặc có áp thấp nhiệt đới (Ảnh minh họa)
Vì sao xuất hiện lũ lụt?
Những trận mưa kéo dài là “thủ phạm” chính dẫn đến lũ lụt. Ở những nơi mật độ bao phủ của thực vật thấp, đất đai tại đó mất khả năng dữ nước khiến tình trạng lũ lụt trở nên càng nghiêm trọng. Việc các trận mưa kéo dài và lượng mưa nhiều khiến các sông đầu nguồn bị quá tải, dẫn đến tràn bờ, vỡ đê tại lưu vực các con sông lớn, gây ra tình trạng lũ lụt (Ảnh minh họa)
Con người tác động tiêu cực tới thiên nhiên gây ra lũ lụt, trong đó phá rừng là nguyên nhân lớn nhất, đặc biệt là rừng đầu nguồn các con sông. Rừng có vai trò giữ đất, chống xói mòn đất và ngập lụt, việc lạm dụng chặt phá tài nguyên rừng dẫn đến đất mất khả năng giữ nước, khi lũ lụt sảy ra, lượng nước chủ yếu bị đọng lại trên bề mặt đất, không thoát đi được, dòng chảy không hề bị cản trở bởi rừng, khiến tình trạng lũ nghiêm trọng hơn rất nhiều (Ảnh minh họa)
Các yếu tố khác như các công trình xây dựng, co sở hạ tầng như đường ray xe lửa, đường bộ, các hệ thống thủy lợi cũng có thể ngăn cản dòng chảy tự nhiên, khiến ngập lụt xảy ra thường xuyên hơn (Ảnh minh họa)
=> Lũ quét là gì, vùng địa hình nào thường xuất hiện lũ quét?