Toàn tỉnh Lai Châu hiện có hàng trăm loài cây dược liệu có giá trị kinh tế và dược tính cao như: thảo quả, tam thất, đương quy, sa nhân tím, hà thủ ô... và đặc biệt là sâm Lai Châu, một giống sâm bản địa quý hiếm đang được địa phương tập trung bảo tồn và nhân rộng.
Với mục tiêu khai thác hiệu quả thế mạnh về điều kiện tự nhiên, Lai Châu đã ban hành nhiều chính sách cụ thể, nổi bật là Nghị quyết số 38/2019/NQ-HĐN về phát triển một số cây dược liệu giai đoạn 2020-2025, tầm nhìn đến năm 2030. Tỉnh ủy tiếp tục ban hành Nghị quyết số 17-NQ/TU về phát triển cây sâm Lai Châu giai đoạn 2024-2030, định hướng đến năm 2035, với mục tiêu mở rộng diện tích trồng sâm lên khoảng 3.000 ha, sản lượng đạt 30 tấn/năm vào năm 2030 và hướng tới xây dựng thương hiệu sâm quốc gia, tiến ra thị trường quốc tế.
Tỉnh Lai Châu triển khai chính sách hỗ trợ các địa phương phát triển cây dược liệu (Ảnh: VD).
Tỉnh đã triển khai chính sách hỗ trợ giống, phân bón, thuốc bảo vệ thực vật đối với một số loài dược liệu như sâm Lai Châu, thất diệp nhất chi hoa, lan kim tuyến. Các nội dung hỗ trợ khác bao gồm: bảo tồn giống, xây dựng quy trình trồng, chăm sóc, nhân giống, bao bì, nhãn mác sản phẩm, ứng dụng khoa học - kỹ thuật, chuẩn hóa chất lượng theo tiêu chuẩn GACP-WHO hoặc tương đương
Từ nhiều chính sách hỗ trợ trên, các địa phương đặc biệt tại vùng đồng bằng dân tộc thiểu số khai thác hiệu quả lợi thế về điều kiện thổ nhưỡng, khí hậu để trồng cây dược liệu phù hợp, qua đó nâng cao thu nhập, ổn định đời sống. Tại xã vùng cao Khun Há, cây sâm bản địa được xác định là cây trồng chủ lực trong quá trình chuyển đổi cơ cấu kinh tế nông nghiệp và giảm nghèo bền vững. Hiện xã Khun Há đã trồng hơn 24 ha sâm Lai Châu, hướng tới mở rộng lên hơn 30 ha trong thời gian tới. Chính quyền địa phương khuyến khích người dân mở rộng diện tích, đồng thời tạo điều kiện thuận lợi cho doanh nghiệp đầu tư dài hạn, thành lập HTX nhằm bảo đảm phát triển bền vững.
Những năm trở lại đây, sâm trở thành một trong những cây dược liệu chủ lực được đẩy mạnh sản xuất tại tỉnh.
Tại xã Sìn Hồ, HTX Mý Dao là một trong những cơ sở trồng, chế biến dược liệu đem lại hiệu quả kinh tế cao. Trước khi thành lập HTX, các gia đình thành viên chủ yếu trồng đương quy, đẳng sâm, liên đằng hoa nhỏ… theo hình thức tự phát, sản lượng không ổn định, đầu ra bấp bênh.
Từ năm 2019 đến nay HTX tổ chức lại sản xuất theo quy trình an toàn, các thành viên được tập huấn kỹ thuật, chủ động vật tư đầu vào liên kết với doanh nghiệp để bao tiêu đầu ra. Hiện, HTX bao tiêu sản phẩm cho khoảng 200ha dược liệu tại các xã: Sìn Hồ, Tủa Sín Chải. Một số sản phẩm được sơ chế, đóng gói và tiêu thụ tại điểm bán và cửa hàng trưng bày sản phẩm OCOP trong và ngoài tỉnh như: đương quy khô, trà bông mã đề, táo mèo khô, cao phong tê thấp Mý Dao…
Những năm trở lại đây, người dân tại xã Sì Lở Lầu mạnh dạn chuyển đổi từ trồng ngô, lúa, sang trồng các loại cây trồng dược liệu như sâm Lai Châu và thất diệp nhất chi hoa. Cách đây 6 năm, gia đình chị Tả Mẩy ở bản Sín Chả bắt đầu trồng cây dược liệu với diện tích 400m2 và mở rộng lên 2ha. Hiện toàn bộ diện tích cây dược liệu phát triển tốt, trong đó đã thu về 400 triệu đồng; trong vườn còn trên 2.000 cây sâm Lai Châu và thất diệp nhất chi hoa từ 1 - 2 năm tuổi. Dự kiến, 5 năm nữa diện tích này sẽ cho thu trên 1 tỷ đồng.
Tỉnh Lai Châu xác định phát triển dược liệu là hướng đi phù hợp nhằm thực hiện tái cơ cấu ngành nông nghiệp của tỉnh, khai thác tiềm năng thế mạnh từng vùng, đảm bảo thêm thu nhập ổn định và giảm nghèo bền vững cho người dân, nhất là người dân ở các xã biên giới.../.
Mạnh Cường