Quảng Ninh tiếp tục hoàn thiện hệ thống quan trắc, cảnh báo sớm thiên tai

Theo đánh giá của Cục Khí tượng Thủy văn, thời gian qua, dự báo, cảnh báo về thời tiết, khí tượng thủy văn trên địa bàn tỉnh Quảng Ninh đã được chú trọng và mang lại hiệu quả nhất định. Tuy nhiên, thời tiết cực đoan, bất ngờ ngày càng xuất hiện nhiều và gây hậu quả nghiêm trọng do đó cần nâng cấp hệ thống quan trắc, dự báo và cảnh báo thời tiết, nhất là trên khu vực vịnh Hạ Long, vịnh Bái Tử Long. 

Thời gian tới, Cục Khí tượng Thủy văn sẽ tăng cường quan trắc, lắp đặt thiết bị theo dõi, cảnh báo sớm dông, lốc phục vụ phòng, chống thiên tai và phát triển kinh tế-xã hội trên địa bàn tỉnh Quảng Ninh bằng việc huy động các nguồn lực trang thiết bị; tăng cường các trạm đo gió, đo mưa tại các khu vực trọng điểm trên các tuyến du lịch của vịnh Hạ Long;

Trước mắt cần lắp đặt: 1 radar thời tiết; 3 trạm khí tượng tự động (AWS) tại Bãi Cháy, Cửa Ông, Tuần Châu; lắp đặt các bộ cảm biến thời tiết trên tàu du lịch để đo gió, áp suất, nhiệt độ, độ ẩm theo thời gian thực. Cục cũng sẽ hỗ trợ tỉnh vận hành hệ thống quan trắc này sau khi lắp đặt. Đồng thời, triển khai ngay bản tin dự báo chuyên đề về dông, lốc trên địa bàn vịnh Hạ Long, vịnh Bái Tử Long.  

Quảng Ninh sẽ tăng cường các trạm đo gió, đo mưa tại các khu vực trọng điểm trên các tuyến du lịch của vịnh Hạ Long (Ảnh minh họa: HH). 

Tần suất cập nhật số liệu cũng được tăng cường: radar, định vị sét: 5 đến 10 phút/lần; vệ tinh Himawari là 10 phút/lần; trạm khí tượng tự động 1-10 phút/lần; cảm biến tàu 1 phút/lần để nhằm tăng cường giám sát, theo dõi, cảnh báo dông, lốc, mưa lớn và sét… Việc đồng bộ các nguồn dữ liệu này sẽ giúp nâng cao khả năng giám sát, dự báo và cảnh báo kịp thời các hiện tượng thời tiết nguy hiểm, giảm thiểu rủi ro cho người dân và du khách.

Trong bối cảnh biến đổi khí hậu ngày càng phức tạp, tỉnh sẽ tiếp tục quan tâm đầu tư nâng cao chất lượng công tác dự báo thời tiết, đặc biệt là trên biển. Tỉnh Quảng Ninh sẽ phối hợp chặt chẽ với Cục Khí tượng Thuỷ văn triển khai ngay công tác giám sát vị trí và sẽ lắp đặt ngay trong tuần này các radar thời tiết và sớm phát hành bản tin dự báo chuyên đề dông, lốc trên các vịnh.  

Lãnh đạo tỉnh cũng yêu cầu, các cơ quan, đơn vị liên quan nhanh chóng xây dựng bản đồ dự báo thời tiết khu vực các vịnh Hạ Long, vịnh Bái Tử Long để công tác dự báo được chi tiết, hiệu quả hơn. Đối với bản tin dự báo chuyên đề dông, lốc, tỉnh Quảng Ninh và Cục Khí tượng Thuỷ văn sẽ tiến hành xây dựng kênh và quy trình nhận, phát hành các bản tin, đảm bảo thông tin thông suốt, nhanh nhất đến với người nhận. 

UBND tỉnh cũng giao Sở Xây dựng nghiên cứu áp dụng hệ thống định vị quản lý tàu thuyền; Ban Quản lý Vịnh triển khai hệ thống camera giám sát hoạt động trên vịnh và chia sẻ dữ liệu với cơ quan dự báo. Sở Nông nghiệp và Môi trường được giao đề xuất nội dung đầu tư hệ thống cảnh báo, quan trắc, để khai thác quản lý và sử dụng. Đồng thời sẽ tiến hành đặt hàng các nhà khoa học có những nghiên cứu chuyên sâu về đặc điểm dông, lốc trên vịnh Hạ Long, vịnh Bái Tử Long để có những thông tin phục vụ công tác cảnh báo, dự đoán. 

Trước đó, để nâng cao khả năng cảnh báo và ứng phó với các sự cố trên biển, tỉnh đã phối hợp với Viện Các khoa học Trái đất (Viện Hàn lâm Khoa học và Công nghệ Việt Nam) nghiên cứu, triển khai lắp đặt hệ thống thiết bị cảnh báo sớm các hiện tượng khí tượng dông, lốc, sét tại các vị trí trọng yếu trên vịnh Hạ Long và vịnh Bái Tử Long. Hệ thống này sẽ kết nối đồng bộ với hệ thống quản lý tàu thuyền, giúp các cơ quan chức năng và chủ tàu nắm bắt thông tin thời tiết một cách nhanh chóng, chính xác để chủ động ứng phó.

Đáng chú ý, toàn bộ gần 500 tàu du lịch đang hoạt động trên vịnh Hạ Long, bao gồm cả tàu nghỉ đêm, đều được yêu cầu lắp đặt thiết bị thông tin liên lạc và định vị hàng hải (AIS). Theo Quy chuẩn kỹ thuật quốc gia QCVN 72:2025/BGTVT, thiết bị AIS vốn chỉ bắt buộc với các tàu chở khách trên 50 người, nhưng nay các tàu dưới 50 chỗ ngồi cũng tự nguyện cam kết lắp đặt. Hệ thống này cho phép cơ quan chức năng giám sát chặt chẽ hành trình, vị trí, tốc độ của từng con tàu, bảo đảm không có phương tiện nào hoạt động ngoài luồng, tuyến quy định.

Ngoài ra, thời gian qua, các chủ tàu, thuyền trưởng và thuyền viên của tàu du lịch hoạt động trên vịnh Hạ Long đã được tập huấn nâng cao kỹ năng sử dụng thiết bị an toàn. Các hoạt động kiểm tra định kỳ được thực hiện nghiêm ngặt; chủ tàu cũng rà soát, thay thế thiết bị cứu nạn, cứu hộ đã cũ như áo phao, bình chữa cháy…/.

Trần Bình